De Leeuwarder Courant

De oudste krant van Nederland?

Online, op tv of via de radio: het nieuws is nu overal. Maar lange tijd waren het vooral kranten die mensen op de hoogte hielden. In Leeuwarder werd als een van de eerste steden een krant gemaakt: de Leeuwarder Courant. En die bestaat nu nog steeds.

Een storm in de Verenigde Staten of een nieuwe uitvinding in Japan: binnen een paar minuten is de hele wereld op de hoogte. Iedereen is nieuwsgierig naar nieuws! Maar ja: hoe zorg je dat iedereen dat te weten komt? Vroeger kon dat alleen door het door te vertellen. Lange tijd zijn het stadsomroepers die, midden op een plein, het laatste nieuws omroepen. Met de komst van de boekdrukkunst wordt het makkelijker om nieuws op papier te zetten. Eerst zijn dat nog losse blaadjes, maar vanaf de zeventiende eeuw worden nieuwsberichten verzameld in een ‘courant’: een oud en deftig woord voor krant.

Alleen nieuws op zaterdag
In het jaar 1752 komt Abraham Ferwerda uit Leeuwarden met het plan om een krant uit te brengen. Hij is zelf schrijver en heeft een drukkerij. Met de krant wil hij de inwoners van de stad op de hoogte brengen van het laatste nieuws. Twee dominees schrijven de artikelen. Op 21 juli 1752 wordt de krant voor het eerst uitgegeven. Het zijn slechts vier pagina’s, met daarin niet eens nieuws over Leeuwarden, maar vooral over wat er in het buitenland gebeurt. De meeste lezers zijn kooplieden, die veel reizen en nieuws over de landen om hen heen willen lezen. De krant verschijnt in het begin alleen op zaterdag. Het is dan marktdag in de stad en lekker druk, dus extra veel kopers.

Van 600 naar 110.000 exemplaren
In de eerste jaren worden er elke week zo’n 600 kranten gedrukt. Nadat de oprichter Abraham Ferwerda is overleden, neemt zijn schoonzoon de krant over. Zo’n tweehonderd jaar lang blijft dezelfde familie de krant uitbrengen. Ondertussen verandert de krant. Zo krijgt nieuws uit Nederland steeds vaker een plek. Later is het vooral nieuws uit Leeuwarden en de omgeving waarover wordt geschreven. De krant wordt dikker en er verschijnen ook interviews en strips. En hij verschijnt vaker: van één naar zes keer in de week. In 2002, als de krant 250 jaar bestaat, worden er dagelijks zo’n 110.000 exemplaren gedrukt.

De oudste krant
De Leeuwarder Courant is de oudste krant van Nederland die nog steeds dezelfde naam heeft als in het begin. Ook het idee is hetzelfde: betrouwbaar nieuws brengen voor de lezers. Toch verandert de krant soms flink. In 1811, als de Franse keizer Napoleon de baas is in Nederland, verschijnt de krant in het Nederlands én in het Frans. Tijdens de Tweede Wereldoorlog is de Duitse bezetter de baas over de krant. Nu is de Leeuwarder Courant de grootste regionale krant van Friesland. Nog elke dag wordt die door tienduizenden mensen gelezen: online, of gewoon lekker ouderwets op papier.

De Canon van Leeuwarden is een initiatief van het Historisch Centrum Leeuwarden