De provo-beweging

De jeugd in verzet!

In de jaren zestig was de economie sterk gegroeid. Zo hadden bijvoorbeeld jongeren meer zakgeld en konden ze meer investeren. Nederland was op weg een echte consumptiemaatschappij te worden. Maar deze en andere ontwikkelingen die zich in de jaren zestig en zeventig afspeelden in Nederland, brachten ook een omwenteling tot stand. De jeugd kwam in verzet. Jongeren vroegen in buitenparlementaire acties aandacht voor politieke onderwerpen. Deze jongeren behoorden tot de provo-beweging. Hun doel was om de autoriteiten te ontregelen en allerlei mensen aan het denken te zetten. Provo werd in mei 1965 opgericht, het jaar 1965 wordt daardoor ook wel het Provo-jaar genoemd. Het werd opgericht door onder meer Rob Stolk (een drukker), Roel van Duijn (een filosoof), Hans Metz en Luud Schimmelpennink (een uitvinder). De provo’s sloten zich in de zomer van 1965 aan bij de happenings van kunstenaar Robert Jasper Grootveld op het Spui in Amsterdam. De beweging wist keer op keer het nieuws te halen met haar opvallende acties. De provo’s verzetten zich tegen de consumptiemaatschappij en vonden dat de arbeidersbeweging te truttig was geworden. Ze gebruikten de kleur wit, wit als kleur van de onschuld en als actiekleur. Zo bedachten ze allerlei witte plannen. Zoals Witte Schoorstenen, waarmee ze fabrieksschoorstenen zonder giftige uitstoot wilden bereiken en Witte Wijvenplan, waarmee ze kosteloze medische zorg voor vrouwen wilden bereiken. Een ander bekend plan is het Witte Fietsenplan, waarbij overal in Amsterdam fietsen moesten worden neergezet, die door iedereen gratis gebruikt konden worden. De beweging richtte zich voor haar aanhang vooral op jongeren. De provo’s verzetten zich met ludieke protesten tegen aantasting van natuur en milieu en het consumentisme. De beweging werd twee jaar na haar ontstaan weer opgeheven.

De provo-beweging heeft bijgedragen aan de geschiedenis van de rechtstaat en parlementaire democratie. De beweging legde namelijk het fundament voor bewegingen die in de jaren zeventig tot bloei kwamen op verschillende terreinen van democratisering. Zoals bijvoorbeeld de vrouwenemancipatie. Zij werden bovendien soms gearresteerd voor hun acties, wat laat zien dat recht op demonstratie door autoriteiten niet werd geaccepteerd. Ook kwamen ze op voor vrijheid van meningsuiting, een van de grondrechten en dit past bij een rechtsstaat. Voor dit soort problemen kwamen zij in verzet.