De groei van Harderwijk

Harderwijk was eeuwenlang een middelgrote stad met enkele duizenden inwoners. Dat is ook de reden dat de meeste Harderwijkers tot de Tweede Wereldoorlog in de tegenwoordige binnenstad konden wonen. Daarbuiten stonden betrekkelijk weinig woningen. Op 1 januari 1946 telde Harderwijk 10.813 inwoners, namelijk 5.267 mannen en 5.546 vrouwen. Na 1945 onderging Harderwijk grote stedenbouwkundige veranderingen. Onder leiding van burgemeester Gijs Numan (1946-1971) werd hard gewerkt aan woningen en bedrijven. In 1947 begon de gemeente met de bouw van woningen bij de haven. Hieruit ontwikkelde zich de wijk Zeebuurt.

Op 24 november 1949 keurde de gemeenteraad het plan goed om op een afstand van twee kilometer van de binnenstad een tweede stad te bouwen die de naam Tweelingstad kreeg. Hier moesten achtduizend mensen komen wonen. De nieuwe wijk lag aan de andere kant van de spoorlijn, tegen de bosrand aan. De grond was er niet zo vruchtbaar en daarom goedkoop, het agrarisch gebied om de binnenstad werd er niet door aangetast. In 1951 verrezen de eerste huizen in de nieuwe wijk.

In 1956 begon de ontwikkeling van het bedrijventerrein Lorentz, dat daarna nog enkele keren werd uitgebreid. Het eerste bedrijf op deze locatie was koekfabriek Van Delft die de productie op 30 januari 1959 startte. Dit bedrijf is nog steeds in Harderwijk gevestigd. Er was nu voldoende grond beschikbaar om nieuwe bedrijven de ruimte te geven. Harderwijk bleek een aantrekkelijke vestigingsplaats. Er kwamen duizenden arbeidsplaatsen bij, waardoor de bevolking hard bleef groeien. Op 1 januari 1959 woonden er inmiddels 16.438 mensen in onze stad.

Na Tweelingstad volgden in 1961 de wijk Stadsdennen, in 1966 de wijk Slingerbos, in 1971 de wijk Stadsweiden en in 1982 de wijk Friesegracht. Opmerkelijk genoeg waren de stadsweiden echte weidegronden gebleven. Met de nieuwbouw kwam er dus een einde aan een eeuwenlange traditie.

Toen de wijk Stadsweiden nog in aanbouw was, ontwikkelde het gemeentebestuur al plannen om aan de oostzijde van Harderwijk woningbouw mogelijk te maken. Door massaal verzet van de Hierdense bevolking duurde het tot 1984 voordat het bestemmingsplan van de wijk Frankrijk werd goedgekeurd en er woningen konden worden gebouwd. Een alternatief voor het bebouwen van dit gebied was bouwen in de polder, daar was ruimte genoeg. Vandaar dat er borden verschenen met de leus 'Frankrijk houen, in polder bouwen'.

Een van de straten in wijk Frankrijk is genoemd naar boer Lammert van 't Goor, die zich intensief heeft ingezet voor de belangen van de agrarische kern van Harderwijk. Hij was een fel tegenstander van woningbouw in Frankrijk. Van 't Goor vreesde voor het verloren gaan van het karakter van dit specifieke gebied tussen de Elsweg en de Tabaksweg. De Lammertkamp herinnert nog aan deze roerige periode uit de naoorlogse geschiedenis.

Het bestemmingsplan Drielanden kreeg in 1990 van de gemeenteraad het groene licht. De eerste woningen werden in 1995 opgeleverd. Als deze wijk is volgebouwd, is er nog maar één plek in Harderwijk waar een groot aantal woningen kan worden neergezet. Namelijk in het Waterfront, waar ruimte is gereserveerd voor zestienhonderd woningen. Inderdaad, aan het water!

In 1970 werd de 25.000e inwoner verwelkomd. Anno 2009 telt Harderwijk bijna 43.000 inwoners.