Een stem in de wildernis

De PHOHI-zenders

Aan het begin van de vorige eeuw verkeerden draadloze verbindingen in een experimenteel stadium. De Nederlandse Seintoestellen Fabriek (NSF) in Hilversum bouwde vanaf 1918 de benodigde apparatuur voor deze prille industrie. Om de verkoop van haar radiotoestellen te stimuleren, begon de NSF met een proefzender uitzendingen te verzorgen. Op 21 juli 1923 vond vanuit de NSF te Hilversum de eerste radio-uitzending plaats. Met een optreden van de Larense Jazzband was de Nederlandse Omroep geboren.

Toen omroepverenigingen KRO en NCRV in 1926 buiten Hilversum om hun eigen zender oprichtten, lieten ze zendmasten bouwen op de storingsvrije Huizer Meent. Deze uitzendingen gingen tot juli 1933 door, waarna de zendmasten werden opgeblazen. Dit betekende echter niet het einde van de radio in Huizen. Philips was in de jaren twintig druk aan het experimenteren geweest met communicatie naar de toenmalige kolonie Indonesië. Met Philips Omroep Holland-Indië (PHOHI) verzorgden ze tot 1930 proefuitzendingen vanuit een kleine studio in Huizen. In 1937 kreeg PHOHI twee nieuwe zendmasten op de Huizer Meent. De 60 meter hoge masten stonden op een draaibaar plateau, waardoor de antennes naar elk gewenst werelddeel gericht konden worden.

PHOHI verzorgde uitzendingen naar Noord- en Zuid-Amerika, de Antillen, Zuid-Afrika, Indonesië, Australië en Nieuw-Zeeland. Nederlanders ‘in den vreemde’ konden nu overal ter wereld contact met het vaderland onderhouden. De populaire radiopersoonlijkheid Eddy Startz, die vloeiend zeven talen sprak, werd voor hen een vriendelijk rustpunt in hun onbekende omgeving.

Na de Tweede Wereldoorlog, waarin de zenders het middelpunt waren van een verzetsactie tegen de Duitsers, werden de uitzendingen voortgezet door Radio Nederland Wereldomroep. In 1958 viel echter het doek voor het zendstation op de Meent. De Zenderwijk verrees op de vrijgekomen grond, met op de plaats waar ooit de twee zendmasten stonden de PHOHI-flat. Om de herinnering aan de PHOHI-zenders levend te houden, verrees daar vlakbij een schaalmodel van de twee zendmasten: het PHOHI-monument.