Dorpen op het zand 5/6

Van Valthe tot Borger

Middeleeuwen

Valthe, Buinen, Exloo, Odoorn, Borger, Bronneger, Drouwen, Westdorp en Ees zijn de oudste dorpen van de gemeente Borger-Odoorn. Ze zijn ontstaan in de middeleeuwen en liggen hoog en droog op zandgrond. De naam Valthe kom je zelfs al tegen in een document uit 1217! De veengebieden zijn onbewoond. Niemand durft een huis in de buurt van een veenmoeras te bouwen.

Esdorp

De oude zanddorpen lijken allemaal op elkaar: grote boerderijen rondom één of meer essen (akkers). In Borger en Odoorn staat middenin het dorp een kerk. Aan de rand van een esdorp ligt een brink, met eikenbomen en gras. Wie een schuur of boerderij wil bouwen, kapt daar een eik. Dat mag, zolang je ook weer een nieuwe boom plant. Rondom het dorp loopt de dorpsherder met schaapskudde van het dorp. De koeien grazen in de weilanden om het dorp.

Mest

Zandgrond is arme grond. Veel granen en gewassen willen er niet goed op groeien. Met mest kun je de grond vruchtbaarder maken. Daar spelen de koeien en schapen een belangrijke rol bij. Iedere ochtend verzamelen de boeren hun poep in de stal en strooien het over de akkers.

Waar woon jij?

Woon jij in een zanddorp? Je herkent de oude dorpen aan de boerderijen met rieten daken. Rondom de oude Brink vind je vaak cafés of winkeltjes. Veel oude essen zijn gebruikt om nieuwe huizen op te bouwen.