Het doel van het project was om per gemeente de waardevolle gebouwen en andere monumenten in woord en beeld te beschrijven, zodat er meer zicht kwam op monumentenzorg en cultuurgeschiedenis. Hierbij werd aan ieder gebouw een waardering gegeven. Eén ster betekent van lokaal belang, 2 sterren betekent van regionaal belang en 3 sterren van nationaal belang. Aan een van rijkswege beschermd monument wordt een 'M' toegevoegd. De resultaten zijn in boekvorm uitgegeven.
Direct aansluitend op het MIP volgt het Monumenten Selectie Project (MSP), waarbinnen de geïnventariseerde objecten worden gewaardeerd en geselecteerd om te komen tot een voorstel voor wettelijke bescherming. Het is voor het eerst dat een dergelijk nieuw ontwikkeld, gedetailleerd inventarisatie- en waarderingsstelsel formeel wordt vastgesteld en door alle bestuurslagen van de overheid wordt toegepast.
Het MIP en MSP hebben naast gebouwd erfgoed ook betrekking op het stedenbouwkundig erfgoed uit de periode 1850-1940. Daarbij wordt de bestaande waarderingssystematiek voor gebouwd erfgoed verder uitgewerkt en worden ook de historisch-geografische en sociaaleconomische context als criteria opgenomen. Dit betekende een verbreding van de inhoudelijke oriëntatie, zodat ook tuinwijken, villaparken, industriegebieden en ontwikkelingen langs infrastructuur tot het stedenbouwkundige erfgoed gerekend konden worden. Binnen het MIP en MSP wordt voor het eerst een gedetailleerd inventarisatie- en waarderingsstelsel vastgesteld, dat nog altijd breed wordt toegepast.
