Dorpen in het veen 5/6

Van moeras tot dorp

Eindigt jouw dorp op -veen of -mond? Dan woon je op een plek waar vroeger veenmoeras lag. Zo’n tweehonderd jaar geleden is dat veen ontwaterd, afgestoken en gedroogd. Blokken gedroogd veen noem je turf. Je gebruikt het als brandstof voor de kachel of in de fabriek. Turfschippers brengen de turven overal heen met hun schepen.

Ramp

Turfarbeiders wonen langs de kanalen in het veen. Daar ontstaan langgerekte dorpen, zoals Nieuw-Buinen. In 1917 gaat het mis: bij Valthermond breekt een enorme veenbrand uit. Meer dan 500 mensen raken dakloos en zeventien mensen komen om. Koningin Wilhelmina en Prins Hendrik bezoeken het rampgebied een paar dagen later.

Veenmoeras wordt landbouwgrond

Na het afgraven van het veen, maken boeren de grond geschikt voor landbouw. Ze bouwen grote boerderijen. Veel slootjes en kanaaltjes zijn nu dicht gemaakt. Alleen dorps- en straatnamen herinneren nog aan de vervening.