Pittoreske stadjes als Zwolle, Kampen en Deventer waren in de late middeleeuwen voorname handelssteden. Ze waren lid van de Hanze, aanvankelijk een samenwerkingsverband van kooplieden en vanaf 1356 van steden. Dat was gunstig voor de handel. In de zestiende eeuw viel het Hanzeverbond uit elkaar.
Het ontstaan van de Hanze was in de 12 de eeuw en was een geleidelijk proces. Het begint in de Duitse stad Lübeck in 1143. Vanuit daar hebben meerdere steden zich aangesloten en is de Hanze ontstaan. In de glorietijd waren er maar liefst 150 Hanzesteden aangesloten bij het verbond. Bekend is dat steden samenwerkten, een sterke band hadden en geld konden besparen door handel te combineren. De Nederlandse Hanzesteden hadden veel belangen, voornamelijk op economisch gebied. Steden werden steeds rijker van de handel en konden makkelijk samenwerken door de gunstige ligging aan de Zuiderzee, IJssel, Rijn en de Maas. Daarnaast moest de concurrentie worden aangegaan met de Hollandse steden in het westen van Nederland. Als we het over de Nederlandse Hanzesteden tijdperk hebben, dan praten we over de tijd van rond 1350 – 1450. Overigens waren er wel al steden eerder aangesloten bij het Hanzeverbond.