Zooi in Zenderen

Afvalverwerking en milieubewustzijn

Tijd van televisie en computers

Tot de jaren zeventig van de vorige eeuw was er nauwelijks sprake van wetgeving op het gebied van afvalverwerking. Vanaf die tijd kwam er een steeds strengere milieuwetgeving tot stand, mede door de gebleken milieuvervuiling en de steeds grotere afvalstromen. Tussen 1960 en 1990 is de hoeveelheid huisvuil verdrievoudigd. Door de strengere eisen werd het afval ineens een belangrijke kostenpost.

Vervuilde kleigaten

Het huisvuil werd door de gemeente Borne eerst met paard en wagen, later met vuilnisauto's ingezameld en afgevoerd. Het vuilnis werd buiten de bebouwde kom gestort. Tot 1960 op de vuilnisbelt bij de Hoge Brug in de huidige wijk Stroom Esch, daarna in een van de kleigaten aan de huidige Steenbakkersweg bij de voormalige steenfabrieken van Morselt en Scholten. Door het opgraven van de benodigde klei voor de steenproductie ontstonden hier grote kleigaten. Omdat de bodem van deze kleigaten bestond uit ondoordringbare keileem konden deze later uitstekend dienen als stortplaats voor huisvuil. Er werd echter niet alleen huisvuil gestort, maar vanaf 1955 tot 1971 door diverse bedrijven ook industrieel afval. Het afval bestond uit legale stort van onder meer asbest, HCH, insecticiden en boorspoeling. Daarnaast is er waarschijnlijk ook nog illegaal giftig afval gedumpt. Dit bleef natuurlijk niet onopgemerkt en leidde in de jaren zeventig tot oprichting van een actiecomité en tot veel ophef in de lokale politiek en aandacht in de Twentsche Courant Tubantia. Het terrein wordt vanwege de hoge kosten waarschijnlijk niet gesaneerd. Wel zijn er beheersmaatregelen genomen.

Elhorst/Vloedbelt

Het Gewest Twente, voorganger van de regio Twente, besloot in de jaren tachtig tot het vestigen van twee stortplaatsen: één in de Boeldershoek bij Hengelo en één in de Elhorst/Vloedbelt bij Zenderen. In 1986 werd begonnen met de vuilstort op De Boeldershoek en in 1994 werd Elhost/Vloedbelt geopend voor stort, tijdelijke opslag en overslag van afval. In 2000 werd Elhorst/Vloedbelt tijdelijk gesloten na vernietiging door de Raad van State van de nieuwe vergunning in het kader van de Wet Milieubeheer. In 2007 werd Elhorst/Vloedbelt opnieuw in gebruik genomen. Door installatie van een composteringsinstallatie in 1994 en een verbrandingsinstallatie in 1997 is de behoefte aan stortcapaciteit wel sterk afgenomen. Stichting Behoud Elhorst Vloedbelt, met als belangrijkste actievoerder de heer Mossel, heeft zich altijd op alle mogelijke manier heftig verzet tegen de vuilstort in Zenderen.

Afvalwater

Vroeger werd afvalwater van de (textiel)fabrieken gewoon in de natuur geloosd. Dit leidde tot bodem- en waterverontreiniging. Voor het bleken en verven van textiel werd veel water gebruikt en het water van de Bornse Beek kleurde mee met de kleur verf die in het afvalwater terechtkwam. Waterzuiveringen kwamen pas eind jaren vijftig in gebruik. In de Bornse Beek was in de tweede helft van de 20ste eeuw als gevolg van verontreinigd afvalwater bijna alle leven verdwenen. Na de sanering van de beek in de jaren negentig en verbetering van de waterzuiveringsinstallaties in Enschede en Hengelo werd het leefmilieu in de beek sterk verbeterd en keerden na een aantal jaren de plantengroei en vissen terug.