Het Laer

Huizen van de adel in Ommen

Tijd van pruiken en revoluties

Oude huizen

Heb je ze wel eens gezien, die twee mooie huizen bij Ommen die net kastelen lijken? Dat zijn havezaten Het Laer en Eerde. Vroeger stonden er meer havezaten in de buurt van Ommen: de Arendshorst in de buurschap Varsen, het Oosterveen in Junne en Beerze in Beerze. Deze havezaten zijn in de 18de en 19de eeuw afgebroken.

Luxe leven

De havezaten werden bewoond door adellijke families en hun bedienden. De bedienden deden al het werk op de havezate, zoals eten koken, schoonmaken, de was, de tuinen bijhouden en voor de dieren zorgen. Voor de adellijke kinderen op de havezaten waren er kindermeisjes en een onderwijzer.

Duur

Het was niet goedkoop om een havezate te onderhouden. Daarom werden de boerderijen rondom de havezate aan boeren verhuurd. In ruil hiervoor betaalden de boeren geld of een deel van de oogst.

Meebeslissen

Voor de Overijsselse adel was de havezate niet alleen een plek om te wonen. Als je een havezate bezat, mocht je bij de Ridderschap. Samen met de steden Deventer, Kampen en Zwolle was de Ridderschap tussen 1578 en 1795 de baas in Overijssel. De leden van de Ridderschap mochten hun mening geven over het bestuur van in deze provincie.

Franse ideeën

"Alle mensen zijn gelijk!" Dat vonden de mensen aan het einde van de 18de eeuw in Frankrijk. In 1795 veroverden Franse soldaten Nederland. De Fransen zorgden ervoor dat de adel niet langer de baas was. Ook gewone mensen, zonder havezate, mochten nu meebeslissen over het bestuur van Overijssel. Veel van de havezaten zijn daarna afgebroken, of verkocht aan rijke burgers uit de steden.