De watertoren

Vriezenveen krijgt stroom, water en gas

Tijd van wereldoorlogen

In de eerste helft van de 20ste eeuw werd in de gemeente Vriezenveen begonnen met woningen en andere gebouwen aan te sluiten op openbare nutsvoorzieningen. De verlichting van gebouwen en straten gebeurde vroeger met petroleum. Voor het aansteken en doven van de petroleumlantaarns had de gemeente personeel in dienst, de lantaarnopstekers. In 1910 werd het gemeentebestuur van Vriezenveen uitgenodigd om deel te nemen aan een interprovinciaal kabelnet voor elektrificatie van het dorp. Omdat de gemeenteraad de kosten te hoog vond, hield men de boot vooralsnog af. In 1918 verzocht een groot aantal inwoners van Vriezenveen de gemeente om een besluit te nemen tot het oprichten van een elektrische installatie. De reden daartoe was dat men bang was dat er die komende winter weinig petroleum beschikbaar zou zijn. De gemeenteraad zag het nut en stemde in met een voorlopig plan tot elektrificatie van de straatverlichting en aanleg van huisaansluitingen. In 1922 besloot de gemeenteraad definitief tot elektrificatie van de gemeente en werd er een Gemeentelijk Elektriciteits Bedrijf (GEB) opgericht. In het begin werden 563 huisaansluitingen gerealiseerd en 70 aansluitingen voor straatverlichting. De stroom werd vanaf 1922 geleverd door de N.V. Elektriciteit Maatschappij IJsselcentrale in Zwolle. De elektriciteitswerken (kabels, installaties) werden geleverd door de firma HEEMAF in Hengelo. De eerste die aangesloten werd in Vriezenveen was de grossierderij van de firma G.B. ter Brake. De verdere elektrificatie van het dorp Vriezenveen vond plaats in 1922/1923. Westerhaar-Vriezenveensewijk was in 1929/1930 aan de beurt, evenals Aadorp. In 1930 werd een elektrisch net in De Pollen aangelegd, in Bruinehaar in 1933/1934 en in de Weitemanslanden rond 1937. In 1968 werd het gemeentelijk elektriciteitsbedrijf verkocht aan de IJsselcentrale in Zwolle. Dit semi-overheidsbedrijf was een voorloper van het huidige Essent.

Waterleiding en leidingwater

Water werd in het verleden verkregen door pompen in de grond te slaan waarmee grondwater werd opgepompt. Ook werd regenwater opgevangen in regenbakken of regenwaterputten. Dat dit water gezondheidsproblemen kon opleveren, is duidelijk en daarom kwam steeds meer de roep om aansluiting op een drinkwatervoorziening. Christiaan Bernard Tilanus bracht in 1915 het gebrek aan goed drinkwater en bluswater in geval van brand aan de orde in de gemeenteraad. Er werd een voorlopig onderzoek naar de kosten gedaan, wat uitkwam op f 150.000,‒. De gemeente vond het te duur en schoof de aansluiting op de lange baan. In de bouwverordening van Vriezenveen stond al wel dat elk perceel de beschikking moest hebben over zuiver drinkwater. De gemeente moest erop toezien dat mensen onschadelijk drinkwater zouden krijgen. In 1931 werd een nieuw plan voor de aanleg van een waterleiding door de raad aangenomen. Het streven was om in het eerste jaar 60% van de kern Vriezenveen op het net aan te sluiten. De distributie vond plaats door middel van de in 1933 gebouwde watertoren aan de Bouwmeesterstraat. Voorbereiding van de aansluiting van de buurschappen volgde vanaf 1936 en vond zijn beslag in de jaren vijftig van de vorige eeuw.

Gas uit Slochteren

Na turf, steenkool en petroleum werd vanaf 1960 de nieuwe brandstof aardgas geïntroduceerd in de gemeente Vriezenveen. De ontdekking van aardgasbel onder het Groningse Slochteren zorgde voor welvaart en welzijn. Voor de dienstverlening en de gasdistributie werd een gemeentelijk gasbedrijf opgericht. Het gas werd aangeleverd door het Staatsgasbedrijf, later de Gasunie. Na realisatie van het distributienet in het centrum van Vriezenveen werd Westerhaar-Vriezenveensewijk onder "druk" gezet en volgden de andere buurschappen: als laatste Aadorp in 1965. In 1970 vond de overdracht plaats van de gasvoorziening van Aadorp, Ooster- en Westermaatweg en Weitemansweg aan de Centrale Overijsselse Gasmaatschappij te Almelo (Cogas), in 1976 gevolgd door de rest van het gemeentelijk gasbedrijf. De gemeente Vriezenveen is evenals andere buurgemeenten aandeelhouder van deze netbeheerder. De gasdistributie is sinds enkele jaren in handen van Electrabel.