De Maskerade

Een levendige wintertraditie

Tijd van burgers en stoommachines

Blokzijl kent een bijzondere vorm van ijsvermaak, de maskerade. De maskerade op het ijs is al heel oud. Het was vroeger een volksvermaak dat in veel streken in Nederland voorkwam. Schilderijen en etsen uit de 17de eeuw getuigen daar al van. Als er ijs lag werden schaatswedstrijden georganiseerd, waaronder de gemaskerde hardrijderij voor zowel mannen als vrouwen. Meestal waren dit wedstrijden over een korte afstand, mannen en vrouwen apart. Er waren daarbij prijzen te winnen. Soms was de te behalen prijs een geldbedrag of een kostbaar voorwerp, maar ook werd wel geschaatst voor spek en bonen.

Unieke traditie

Vrijwel overal is het oude gebruik verdwenen, maar in Blokzijl werd de traditie levend gehouden. Vanaf welke tijd in Blokzijl al maskerades op het ijs gehouden werden is niet bekend. Het Gildenhuys in Blokzijl is in het bezit van een deelnemerslijst van de "Vliegende IJssledevaart gehouden op de Havenkolk van Blokzijl", gedateerd 13 februari 1855. Achter de namen van de deelnemers staat vermeld of de personen gemaskerd of ongemaskerd deelnamen. Verder werden er maskerades gehouden in 1908, 1912, 1963, 1985 en de tot nu toe laatste op 10 februari 1996. Steeds werden aantrekkelijke prijzen uitgeloofd, zowel voor de sportieve winnaar als voor de meest originele kostumering.

Niet over één nacht ijs

Helaas lukte het de laatste jaren niet meer om een maskerade op het ijs te organiseren. Hiervoor moet het ijs op de havenkolk namelijk minimaal vijftien centimeter dik zijn. Het gebruik wil dat Koning Winter op een arrenslee door een paard voortgetrokken wordt. Dit vereist een betrouwbare ijslaag. Het paard wordt getooid met een prachtig bellentuig en heeft een verentooi op het hoofd. Ook de grote toeloop van bezoekers maakt het noodzakelijk dat de maskerade letterlijk niet over een nacht ijs kan gaan.

Elementen van de maskerade

Naast het gewone gemaskerd en verkleed schaatsen worden er wedstrijden in verschillende oude spelletjes georganiseerd. Bijzondere onderdelen van de maskerade zijn de pispottenrace en wedstrijden waarbij een slede geduwd of getrokken moet worden. Ook een wedstrijd rijden-aan-de-stok, sleetje-aan-de-spil, een stoelendans op het ijs en als het donker is een fakkeloptocht zijn mogelijke elementen van de maskerade. Natuurlijk zijn er diverse koek-en-zopies en is er ook een rondgang met een muziekkorps door de hele plaats. Het geheel wordt georganiseerd door de IJsclub Blokzijl, een vereniging die al meer dan 100 jaar bestaat. 's Avonds zet de feestelijke verlichting het evenement extra luister bij.