Scholtenhagen

Schenking aan de bevolking

Tijd van wereldoorlogen

Aan de zuidwestkant van het dorp ligt park Scholtenhagen. In de afgelopen 100 jaar is hier een hele reeks accommodaties en voorzieningen gebundeld. Er zijn sportcomplexen, een tropisch zwembad, kinderboerderij, speelheuvel, recreatievijver, camping, schietbaan, skate- en schaatsbaan en er is een muziekkoepel. IVN, imkervereniging, scouting en Haaksbergse Revue hebben in dit park hun onderkomen. Er liggen wandel- en fietspaden en op de historische plaats van de boerderij is restaurant-zalencentrum 't Hagen gevestigd. De geschiedenis van het park gaat terug tot 1284.
Volgens een oorkonde uit 1284 is het huis Thon Hagen in het kerspel Huckesberge dat jaar "ter vervulling van de naastenliefde" aangekocht door de broeders van de Commanderij van de Johannieter Orde te Steinfurt. Dat was een ridderorde die Het Hagen met alle toebehoren en omliggende gronden had gekocht van ridder Baldewinus II, heer van Steinfurt. Deze liet de verkoop 1 jaar later vastleggen in een oorkonde. Hieruit blijkt dat Het Hagen een horig erf was, waarvan de bewoners waren gebonden aan de grond die zij bebouwden. De eerste met naam genoemde bewoners waren Hendrik Schulten ten Hagen, zijn vrouw Johanna Eijsink en hun zonen Johan en Hendrik. Tijdens de Tachtigjarige Oorlog ontkwam ook Het Hagen niet aan de invallen van de Spaanse en Staatse troepen. Toen de bebouwing in 1601 weer werd hervat lag het erf er nog voor het grootste deel woest bij. In 1692 werd de toenmalige bewoner Jan ten Hagen failliet verklaard, waardoor hij het bouwrecht verloor. Dat werd overgenomen door zijn oom Adam Vijfhuis uit Deventer, waarmee dit bouwrecht voor de familie behouden bleef. Door de financiële opbloei konden de bewoners van Het Hagen op 9 juli 1777 de tienden uit het erf aankopen. Dat waren waardevolle aandelen in de opbrengst van de oogst. Erfopvolgster was in 1798 Hermiena ten Hagen, die trouwde met Jan Derk Harbers en na diens overlijden met Egbertus Groothold. In de Franse tijd werden de bewoners eigenaar van het erf. Hermiena's zonen Gerhardus Harbers en Berend Jan Groothold verkochten op 11 mei 1837 Het Hagen aan Jan Derk ter Haar.

Willem Hendrik Jordaan

Op 30 april 1886 kocht Willem Hendrik Jordaan (1828-1902) Het Hagen, waarbij ook de huurdersplaatsen De Boschplaats en In den Tuten horen. Willem Hendrik was ongehuwd en kinderloos. Bij zijn overlijden op 10 april 1902 liet hij Het Hagen met alle bebouwingen en 61 ha grond na aan een stichting die hij in zijn testament in het leven had geroepen. "Ik roep bij deze in het leven éene Stichting welke te Haaksbergen zal zijn gevestigd en aan welke ik de naam geef van 't Scholtenhagen. Het doel van deze stichting is het vestigen van eene gelegenheid voor de ingezeten van de gemeente Haaksbergen tot ontspanning en de ondersteuning van hulpbehoevende oude werklieden van de firma D. Jordaan & Zonen." Midden in het park staat een borstbeeld van de schenker Willem Hendrik Jordaan. Het gemeentebestuur kende hem in 2002 postuum de Erepenning toe.

Recreatief trefpunt

Na 1902 kwam er horeca op erve Het Hagen en in 1920 werd hier het eerste officiële voetbalveld aangelegd. Toen in de jaren na de Tweede Wereldoorlog Haaksbergen begon te groeien, kwamen er meer sportaccommodaties. Voor het beheer van het park is in 1972 de Stichting Groot Scholtenhagen opgericht. De boerderij verkeerde toen al niet meer in beste staat. 4 jaar later stortte die zelfs gedeeltelijk in. Na een renovatie en een flinke uitbreiding kwam hier in 1982 restaurant / zalencentrum 't Hagen. Haaksbergen vierde in 1988 dat het dorp 800 jaar bestond. In het Scholtenhagen zijn toen veel festiviteiten georganiseerd. 2 jaar later viel er weer iets te vieren, met de komst van zwemparadijs De Wilder. Een ander hoogtepunt was het Europees Schutterstreffen in 1996. Bij het 100-jarig bestaan in 2002 presenteerde de Stichting Groot Scholtenhagen een jubileumboek.