Christiaan Huygens

Nauka w złotym wieku

Christiaan Huygens urodził się w 1629 roku jako drugi syn Contantijna Huygensa, poety i sekretarza dwóch książąt orańskich. Ojciec zaplanował dla synów karierę dyplomatyczną, dlatego wysłał ich na studia prawnicze oraz wojskowe do Lejdy, a później do Bredy. Największe zainteresowanie Christiaana budziły jednak nauki ścisłe: matematyka, fizyka i astronomia. Już jako dziecko odmawiał pisania łacińskich wierszy. Chętniej majstrował przy wiatraczkach oraz innych urządzeniach, a także obserwował kręgi powodowane przez kij wrzucany do wody.

Huygens już w młodości prowadził korespondencję z uznanymi zagranicznymi uczonymi, poruszając w niej najrozmaitsze tematy. Francuski filozof, fizyk i matematyk Mersenne pisał w 1647 w liście do ojca Christiaana: ,,Jeśli tak dalej pójdzie, prześcignie on samego Archimedesa". Od tej chwili Constantijn, aż do końca swoich dni, zwykł nazywać syna swoim Archimedesem.

Christiaan przebywał często w Anglii i Francji, gdzie doktoryzował się w 1655 roku, a w 1666 został mianowany pierwszym dyrektorem Francuskiej Akademii Nauk. Nominacja ta świadczy o międzynarodowym uznaniu dla prac i idei Huygensa. Od 1681 roku aż do śmierci mieszkał on na przemian w Voorburgu, w zaprojektowanej przez jego ojca wiejskiej posiadłości Hofwijck oraz przy placu "Het Plein" w centrum Hagi.

Huygens był wielbicielem Kartezjusza, ,,ojca nowożytnej filozofii'', który nie opierał swych założeń na tradycyjnych doktrynach i teoriach. Chciał sam eksperymentować, obserwować i formułować prawa. Ten nowy sposób uprawiania nauki stał się sławny jako ,,naukowa rewolucja''. W taki sposób pracował również Huygens: nieustannie obserwował, eksperymentował i sprawdzał.

Zasługi Christiaana obejmują wiele dziedzin naukowych: w matematyce opisał on m.in. kwadraturę koła, a jego najbardziej znany wynalazek na polu fizyki - zegar wahadłowy (1656) - był konsekwencją zainteresowania spadaniem oraz ruchem wahadłowym. Koncentrował się również na wytwarzaniu i ulepszaniu zegarów morskich, które mogłyby jak najprecyzyjniej podawać czas nawet na otwartym morzu i które by się nie zacinały. Dokładna znajomość czasu miała bowiem w tamtych czasach duże znaczenie dla określenia położenia na morzu.

Huygens, wraz ze swoim o trzynaście miesięcy starszym bratem Contantijnem, z którym łączyła go bliska przyjaźń i z którym często korespondował, zajmował się szlifowaniem soczewek do mikroskopów i teleskopów astronomicznych. Za pomocą jednego z owych teleskopów odkrył pierścień wokół Saturna, a wcześniej, w 1655 roku, pierwszy księżyc wokół tej planety - Tytana. Niezwykłe zjawiska wokół Saturna zostały przez wcześniejszych uczonych opisane jako coś na kształt "uszek" tego ciała niebieskiego. Huygens doprowadził do wyjaśnienia tego fenomenu, a swoimi wnioskami podzielił się z wieloma szanowanymi astronomami w Europie. O pierścieniu wokół Saturna oraz jego księżycu pisał: ,,Pozostają znakami mojej zdolności, a imiona które wypisałem na niebie, również po mojej śmierci, będą ją potwierdzać''.