Motte De Klinkenberg

Ruzie tussen bisschop en Drenten

Tijd van steden en staten

Vlakbij Gees, langs de Geeserstroom, liggen de resten van het Middeleeuwse mottekasteel: De Klinkenberg.

Kasteel op een heuvel

Een motte is een heuvel. Een mottekasteel is dus een kasteel op een heuvel. In onze tijd is het kasteel verdwenen. Maar de heuvel is nog steeds te zien in het landschap.
Het mottekasteel bij Gees bestond uit twee heuvels. Op de eerste heuvel, de voorburcht, stonden de woongebouwen. Op de tweede heuvel, de hoofdburcht, stond een ronde toren, waar alle bewoners zich in geval van nood konden terugtrekken. Om beide heuvels was een brede gracht gegraven om aanvallers tegen te houden.

Bisschop van Utrecht

De bisschop van Utrecht was niet alleen de baas van de kerk, maar ook de baas van een groot deel van Noord-Nederland. Omdat de bisschop niet op alle plekken tegelijk kon zijn, leende hij delen van het land uit aan mannen die hij vertrouwde. Ze moesten het land besturen zoals de bisschop wilde.
Zo'n man werd een leenman genoemd. Maar de leenmannen rondom Coevorden gingen veel liever hun eigen gang.

Slag bij Ane

Eén van die leenmannen was Rudolf van Coevorden. Rudolf luisterde niet naar de bisschop. Daarom wilde de bisschop Rudolf in 1227 een lesje leren. Hij verzamelde een groot leger en trok naar Drenthe. Bij Ane sloeg hij zijn kamp op. Op 28 juli 1227 raakte het leger van de bisschop in gevecht met het boerenlegertje van Rudolf van Coevorden. Maar slim als de boeren waren, wisten ze het ridderleger het moeras in te lokken. Terwijl de zwaar geharnaste ridders in het moeras wegzakten, sloegen de boeren er met hun hooivorken en knotsen op los. Die dag werd een ridderleger door een boerenleger verslagen.

Bescherming

Niet alle edelen kozen de kant van de heren Van Coevorden. We denken dat de familie Klencke of Clincke juist de kant van de bisschop koos. In 1230 werd Rudolf van Coevorden vermoord door aanhangers van de bisschop. Na de moord barstte er een strijd los tussen aanhangers van de bisschop en mensen die de heren Van Coevorden steunden. Waarschijnlijk heeft de familie Klencke het kasteel gebouwd om zich tegen de hulptroepen van de heren Van Coevorden te kunnen beschermen. In 1412 kwam er een einde aan de strijd tussen de heren Van Coevorden en de bisschop van Utrecht. Er werden toen afspraken gemaakt in een soort grondwet van Drenthe, dit werd het Landrecht van Drenthe genoemd.

Archeologisch onderzoek

Tijdens archeologische opgravingen in 2002 is een eikenhouten paal van het kasteel gevonden. Uit onderzoek bleek dat de boom rond het jaar 1239 gekapt is. We denken dat het kasteel dus in de tweede helft van de 13e eeuw gebouwd is. Ook werd er in de gracht van een kasteel een kruisboog en een aantal pijlen gevonden. Dit wijst erop dat er bij het kasteel gevochten is. Verbrande houtresten laten zien dat het kasteel niet lang na de bouw door brand is verwoest. Het zou dus goed kunnen dat het met de leden van de familie Klencke die op het kasteel woonden, niet goed is afgelopen.

Monument

Rond 1930 is een deel van de eerste heuvel afgegraven. Hierdoor kon er geen onderzoek gedaan worden naar de woonhuizen op de heuvel. Sinds 2002 is de Klinkenberg een beschermd monument. De contouren van de motte zijn nagemaakt, de gracht is uitgediept, de heuvel van de voorburcht is opnieuw gevormd en er staat een informatiebord over de geschiedenis van de Klinkenberg.