Onze cultuur zoekt dringend een nieuwe canon

De moderne tijd kent niet meer één culturele canon die op een vanzelfsprekende manier maatgevend is voor het beleid van culturele instellingen en voor ons onderwijs. [...] Het vaststellen van de canon (richtsnoer, standaard of maatstaf) is nu juist een probleem geworden en zelfs de mogelijkheid om tot één lijst van voorbeeldige teksten, kunstwerken en personen te komen staat ter discussie. [...] Er zijn nog maar weinig denkers wier werk voor alle groepen in de samenleving richting geeft aan gedrag en gevoel. [...] En of de diversiteit in cultuuruitingen per klasse, sekse, ras, leeftijd, levensbeschouwing en medium nog niet voldoende was, voegden de postmodernisten aan alle twijfel nog toe dat er helemaal geen ijkpunten bestaan. Vaste normen voor het goede, ware en schone gelden niet meer, aldus de postmoderne denkers, die kortstondig voor een nieuwe zekerheid leken te zorgen. De canon was nog niet gesplitst in talrijke normenstelsels of als klap op de vuurpijl werd het bestaan van een vaste maatstaf zèlf in twijfel getrokken - nog voordat de afzonderlijke culturen goed en wel gedefinieerd waren. [...] In het onderwijs rijst de vraag hoeveel lessen in klassieke talen gegeven moeten worden en wat de ideale docent zelf moet weten en kunnen. In gymnasiale kringen heeft menigeen het gevoel dat met het studiehuis niet minder dan de toekomst van de beschaving op het spel staat. Moeten we Homerus of Madonna doceren, Vergilius of Toon Hermans? En als de ui eenmaal is afgepeld, wat hebben we dan nog over? Na alle kritiek die door diverse groeperingen is uitgeoefend op het klassieke cultuurbegrip is het de hoogste tijd voor bezinning over de mogelijkheid van een synthese tussen het oude ideaal en de moderne en postmoderne kritiek die daarop is geleverd. Zelfs de meest verstokte postmodernist leest zelf ook liever Homerus dan Nel Benschop, dus ook vanuit extreem relativistisch perspectief komt eens de vraag naar het bestaan van absolute waarden opnieuw aan de orde. [...] Het is een populair gezelschapsspel geworden de canon te bepalen. [...] Herbezinning op de culturele canon is een urgente en hypermoderne opgave voor politici, ondernemers, geleerden en kunstenaars. [...] Dat is voor de toekomst van onze samenleving minstens zo belangrijk als Schiphol en de Betuwelijn.