Drenthe's eerste geschiedenisboek

Tijd van regenten en vorsten

Zoals je weet beschrijven geschiedenisboeken het verleden van de wereld, Europa, je land, provincie en zelfs jouw dorp. Heel vroeger waren er nog geen geschiedenisboeken.

Johan Picardt
Johan Picardt werd geboren in 1600 en schreef als één van de eerste een geschiedenisboek over Drenthe. Hij was predikant en in 1643 kwam hij terecht in Rolde. Hij woonde in een oude boerderij in Rhee. Daar maakte hij kennis met Drenthe. Later werd hij predikant in Coevorden. In die tijd schreef hij een boek over de geschiedenis van Drenthe. Het heeft een hele lange titel, maar werd in de volksmond 'Antiquiteten' genoemd. Dat betekent zoiets als 'dingen van vroeger'.

Reuzen
Johan Picardt werd bekend door zijn boek. Het was de eerste keer dat de geschiedenis van Drenthe opgeschreven werd. Ook smulden mensen van de spannende onderwerpen in het boek. Volgens Picardt hadden reuzen de hunebedden gebouwd. De reuzen waren geen lieverdjes, ze aten ook kleine kindertjes. En Picardt schreef dat in de grafheuvels witte wieven woonden. Witte wieven werden ook wel heksen genoemd. Tekeningen in het boek maakten het nog interessanter. Er is één tekening van reuzen waarop één van de reuzen zijn tanden in een kindje zet!

Ellert en Brammert
Eén van de verhalen over reuzen is het verhaal van Ellert en Brammert uit Schoonoord. Ellert en Brammert waren twee reuzen, vader en zoon. Ze woonden op het Ellertsveld in een hol. Rond hun hol hadden ze draden gespannen om zo nietsvermoedende reizigers te vangen, neer te knuppelen en te beroven. Op een dag zagen ze in Orvelterveen een knap jong meisje: ze heette Marieke. Ze vingen haar en sloten haar op in hun hol. Zeven jaar lang moest Marieke daar klusjes voor de reuzen verrichten. Tot Marieke op een dag alleen met de vaderreus was. Ze moest hem scheren met een scherp mes. Ze zag haar kans en sneed zijn keel door. Marieke kon ontsnappen. Marieke, haar ouders en het hele dorp Orvelterveen vreesden de wraak van Brammert. Daarom verhuisde het hele dorp naar veiligere oorden. Ken jij een andere versie van het Ellert en Brammert verhaal? Dat is goed mogelijk want er zijn verschillende versies.

Een belangrijk boek
Achteraf klopten veel van de dingen uit het boek van Picardt niet. Toch was het boek belangrijk voor Drenthe. Het boek maakte Drenthe bekend. Het maakte duidelijk dat er oude dingen in Drenthe waren die de moeite waard waren om te beschermen en te behouden. Voor die tijd werd daar niet zo veel over nagedacht.
Het boek werd in de achttiende eeuw nog een keer uitgegeven en in 1970 en 2008 werd het nogmaals in de eerste versie gedrukt. De tekeningen uit het boek worden tegenwoordig nog vaak gebruikt in artikelen of boeken over hunebedden. De eerste gedrukte versie van het boek van Johan Picardt wordt bewaard in het Drents Archief. Als je het wilt zien, kun je het daar bekijken.