Dick Bruna, de schepper van nijntje

Een moderne kijk op grafische vormgeving

Dick Bruna is geboren op 23 augustus 1927 in Utrecht, als tweede zoon van de uitgever A.W. Bruna. Als tiener maakt hij de Tweede Wereldoorlog mee. Dick tekent in die tijd veel. Het was de verwachting dat hij later zijn vader en grootvader op zou volgen in het uitgeversvak. Om zich daarop voor te bereiden, werkt hij na de oorlog bij drukkerijen in Londen en Parijs. In zijn vrije tijd bezoekt hij er tentoonstellingen en raakt onder de indruk van het werk van moderne kunstenaars. Dan weet hij zeker dat hij geen uitgever wil worden, maar kunstenaar.

In 1951 treedt Dick Bruna toch in dienst van de Utrechtse drukkerij-uitgeverij van zijn vader. Niet als uitgever, maar als ontwerper. Deze functie biedt hem de zekerheid die hij nodig heeft om zijn jeugdliefde te kunnen trouwen. Het ontwerpersvak blijkt Dick op het lijf geschreven. Hij vergaart groot succes met zijn boekomslagen voor de Zwarte Beertjes Pocketreeks, waarvoor hij ook het logo en de affiches ontwerpt. In 1958 ontvangt hij de Affiche Prijs en in 1995 de H.N. Werkmanprijs voor zijn gehele Zwarte Beertjes oeuvre. Mede dankzij hun sterke kaftontwerpen gaan de pockets als zoete broodjes over de toonbank en nu zijn het felbegeerde verzamelobjecten.

Dick trouwt in 1953 en krijgt drie kinderen. Het jonge gezin Bruna brengt geregeld de vakantie door in Egmond aan Zee. Daar verzint Dick bedtijdverhaaltjes over een konijn, dat hij 'nijntje' noemt. De kinderen zijn er dol op, zodat Dick besluit om het diertje een vorm te geven. In 1955 geeft hij twee nijntje-boekjes uit. Ze roepen discussie op. Tegenstanders vinden ze saai en weinig inspirerend vergeleken met andere kinderboeken uit die tijd. Voorstanders zijn enthousiast omdat kinderen er zo positief op reageren.

Nijntje is Dick Bruna's tweede grote succes. Het Utrechtse karaktertje groeit uit tot een icoon van wereldformaat, zet Utrecht internationaal op de kaart en maakt haar schepper tot een wereldwijd begrip. Ondanks het succes van zijn prentenboekjes blijft Dick Bruna zichzelf. Het opgroeien in de oorlog en het opbouwen van zijn leven in de na-oorlogse jaren leggen daarvoor de basis: hard werken, bescheidenheid, eenvoud en matigheid.

In 2011 stopt Dick Bruna met werken. Hij overlijdt op 16 februari 2017 op 89-jarige leeftijd in zijn woonplaats Utrecht.