Fransen aan de Vecht

Hardenberg in de Franse tijd

Tijd van pruiken en revoluties

De Fransen komen!

In de zomer van 1794 probeerde het Franse leger Nederland binnen te vallen. Niet iedereen vond dat erg. De patriotten in Nederland wachtten ongeduldig op hun komst. Ze hadden dezelfde ideeën als de Fransen: alle mensen zijn gelijk en mogen meebeslissen over het bestuur van het land. De patriotten hoopten dat de Fransen zouden helpen om deze nieuwe ideeën in Nederland in te voeren.

Land onder water

Stadhouder en prins Willem V (de vijfde) wilde hier niks van weten. Om Fransen tegen te houden, liet hij de dijken doorsteken. Zo liepen grote delen van het land onder water. Maar toen begon het te vriezen. De rivieren bevroren en de soldaten konden zo naar de overkant lopen. Willem V en zijn familie vluchtten snel naar Engeland. Vanaf dat moment waren de Fransen de baas.

Keizer

In 1799 werd keizer Napoleon de baas van de Fransen. Hij had niet alleen alles voor het zeggen in Frankrijk, maar ook in de landen die door de Fransen veroverd waren. Zoals Nederland. Napoleon is heel belangrijk geweest voor Nederland. Hij voerde allerlei nieuwe regels in, die we nu nog steeds kennen. Bijvoorbeeld: rechts rijden op de weg. Zo zouden er minder ongelukken gebeuren.

Achternaam

Eén van de regels was het hebben van een achternaam. De meeste mensen hadden alleen een voornaam. Napoleon wilde dat iedereen zich op het gemeentehuis liet inschrijven. Wie geen achternaam had, mocht er zelf één bedenken.

Kilo's, meters en liters

Rekensommen met kilo's, meters en liters heb je aan Napoleon te danken. Hij vond het erg onhandig dat de maten en gewichten in ieder land anders waren. Daarom voerde hij de kilo, meter en liter in.

Koninklijk bezoek

In 1806 benoemde Napoleon zijn broer Lodewijk Napoleon tot koning van Holland. In 1809 kwam de koning naar Hardenberg. Hij bezocht de vestingwerken in Loozen en Venebruge. Deze waren in 1799 aangelegd om Hardenberg en Coevorden te kunnen verdedigen tijdens een aanval. Ook beloofde de koning geld om de weg naar Gramsbergen te verbeteren en de brug te laten maken. De brug was door een overstroming vernield. Om dat te vieren gaven de bazen van Hardenberg de herbergiers opdracht om gratis bier en jenever aan de inwoners uit te delen.

Klinkt goed?

Veel Nederlanders waren in het begin blij met de komst van de Fransen. Maar dat duurde niet lang. De Fransen bemoeiden zich overal mee. Zo bepaalden ze wat de boeren in Hardenberg moesten verbouwen. Ook wilde Napoleon de baas zijn in zoveel mogelijk landen. Daarom voerde hij oorlogen. Die kostten veel geld en alle jongens moesten verplicht soldaat worden.

Oorlog en vrijheid

Ook andere Europese landen hadden genoeg van de Fransen. Er werd een groot leger gevormd om tegen Napoleon te vechten. In oktober 1813 werd Napoleon verslagen. In november trokken de kozakken Hardenberg binnen. De kozakken waren soldaten te paard uit Oost-Europa. Zij verjoegen de Fransen uit Nederland. Aan het einde van 1813 was Nederland bevrijd. Daarna werd Nederland een koninkrijk, met koning Willem I op de troon.