Het historisch schouwspel

Kunst en cultuur

Tijd van televisie en computers

Den Ham en Vroomshoop kennen een zeer grote verscheidenheid aan verenigingen, stichtingen en kunstuitingen: toneelverenigingen, revueavonden, concerten (van het Popfront tot muziekverenigingen Juliana en Harmonie Vroomshoop, Bosrock, koren, Scheuer- en Van Damorgel), Stichting Expositiehuis Den Ham (schilderijen, foto's en beeldende kunst), Henk Pool (dialectgedichten), Willem Faas en Wijd Perspectief (schilderijen), megapiratenfestijnen, Nesfestival tijdens de oudejaarsnacht, Hammer Brinkdagen, carnavalsvereniging De Smoezen (galazittingsavond), Historisch Schouwspel, Stichting  Levend Vroomshoop, Stichting Ons Erfgoed, Midwinterhoorngroep Twenterand, Hej 't al a heurd en Oudheidkundige Vereniging Den Ham-Vroomshoop (expositieruimte en open monumentendag). Enkele ontwikkelingen verdienen in het bijzonder de aandacht. 

Beelden

Ter verfraaiing van het nieuwe gemeentehuis aan de Brinkstraat in Den Ham werd in 1970 het bronzen beeld Liggend naakt aangekocht de hand van een van de meest bekende Nederlandse beeldhouwers van de vorige eeuw, Charlotte van Pallandt (1898-1997). Dit beeld werd eerst neergevlijd achter het gemeentehuis. Het naar later bleek misgegoten beeld kon niet meer gerepareerd worden en werd daarom door Maarten Smit in 1989 opnieuw gegoten. Het kreeg een nieuwe plek voor het gemeentehuis. Toen het gemeentehuis in 2007 verkocht werd kon het daar niet langer blijven staan. Uiteindelijk werd een nieuwe plek gevonden op de Eierhal. Model voor dit beeld stond het befaamde Amsterdamse naaktmodel Truus Trompert. Vandaar dat dit beeld ook wel Truus wordt genoemd.

Ook beeldend kunstenaar Kees Huigen (1952) uit Den Ham heeft zijn sporen in de openbare ruimte nagelaten. Bij de herinrichting van de Brink in 1993 werd het bronzen beeld Hej't al eheurd? geplaatst. Twee boertjes nemen er uitgebreid de tijd voor om de laatste wetenswaardigheden uit te wisselen. Het beeld drukt de sociale meelevendheid en nieuwsgierigheid uit, in een dorpsgemeenschap waar mensen nog niet anoniem aan elkaar voorbij leven. Ter gelegenheid van de nieuwe wijk Bijvank-Flierakkers in Vroomshoop maakte Huigen in 2005 het kunstwerk Een duivendorp met allure. Tijdens 150 jaar Vroomshoop werd in 2009 in De Koele van Ensing De vijf generaties onthuld. Een bronzen menselijke piramide van vijf generaties van ruim twee-en-een-halve meter hoogte weerspiegelt de opbouw, saamhorigheid en veerkracht van het dorp. Ook tekende Huigen voor het ontwerp van de oorlogsmonumentenin Den Ham en Vroomshoop. In het Middendorphuis is een aantal belangrijke kunstwerken en schilderijen te bewonderen van het echtpaar Brugman -De Vries uit Almelo en Hendrikus Bramer uit Den Ham.

Lokale omroep

Onder de bevolking leeft een grote behoefte aan het maken van muziek, maar ook tot het beluisteren ervan. Het Nederlandstalige lied is bij velen favoriet. Om het beluisteren te vergemakkelijken zijn er al decennialang veel "geheime zenders". In een aanzet tot het terugdringen van deze illegale piratenzenders ontstond in 1989 in Vroomshoop de L.O.V. (Lokale Omroep Vereniging voor Den Ham en Vroomshoop) met een grote verscheidenheid aan programma's. Werd in de beginjaren vooral in het weekend uitgezonden, vanaf eind 1996 ging de L.O.V. 24 uur per dag de lucht in. In 1997 veranderde de naam in Delta FM en werd uitgezonden vanuit een gloednieuwe studio. In 2002 werd gestart met kabelkranttelevisie. In 2007 was de cirkel helemaal rond, want toen begon themakanaal de Deltapiraat als eerste legale piratenzender van ons land met 24-uurs piratenmuziek onder de noemer van "plattelandscultuur".

Historisch Schouwspel

Sinds 2003 brengt het Historisch Schouwspel in Den Ham het verleden weer tot leven. Ieder jaar in december komen duizenden bezoekers uit het hele land om een levensechte weergave van het verleden te bewonderen. Een en ander wordt op historisch verantwoorde wijze en zo authentiek mogelijk vormgegeven door zo'n 200 eigen spelers in natuurgetrouwe historische kledij. Zij spelen humoristische en serieuze taferelen uit een bepaalde periode van de dorpsgeschiedenis. Den Ham is omgetoverd tot een plaats uit het verre verleden, waar Fransen, Spanjaarden, Pruisen en daarnaast gespuis van allerlei aard in het straatbeeld verschijnen. Lokale en regionale specialiteiten, de geur van warm vlees, wafels, gerookte vis, kruiden, vuur en zoetigheden maken onderdeel uit van de bijbehorende kerstmarkt.

150 Jaar Vroomshoop

De herdenking van het 150-jarig bestaan van Vroomshoop in 2009 fungeerde als aanjager van het cultuurhistorisch bewustzijn van dit dorp. De Oranjevereniging Vroomshoop verzorgde in samenwerking met tal van vrijwilligers een jaarprogramma met vele culturele en sportieve hoogtepunten. Er was een groot dorpsfeest met optreden van de band De Dijk, de finale van de sterkste man van Nederland, een uitvoering van de Vroomshoopse Revue en de historische expositie "Bekiek het maar". Naar aanleiding van het jubileumjaar kwam een ook goed verkocht overzichtswerk van de geschiedenis van Vroomshoop tot stand, een uitgave van de stichting Levend Vroomshoop.

Oudheidkundige Vereniging Den Ham-Vroomshoop

De Oudheidkundige Vereniging bewaakt als sinds 1971 het historisch en cultureel erfgoed van Den Ham, Vroomshoop en de daarbij behorende buitengebieden. Daartoe worden historische documenten gearchiveerd. De geschiedenis van beide dorpen is vereeuwigd in het Middendorpshuis in Den Ham, terwijl een historische collectie en documentatie is terug te vinden in De Krulsmid in Den Ham. De vereniging telde medio 2023 ongeveer 600 leden. Het informatieve kwartaalblad en verschillende activiteiten getuigen van een vitale club, die ook dit canonproject tot uitvoer bracht. Natuurlijk heeft de vereniging ook de aandacht voor de streektaal en zijn publicaties te vinden in het ''Archief De Krulsmid''.

Wandel en fietsroutes 

Hammerbezinningsroute, een wandelroute met onderweg meerdere plaquettes voorzien van een gedicht of gebed. De Hammer bomenwandeling, met 12 plaquettes met een beschrijving van de betreffende boom. 

Beeldenroute Den Ham, Beelden om trots op te zijn, met 15 beelden waarvan er drie in het Middendorpshuis staan. 

Code Name Zipper audiowandeling over bezetting en bevrijding van Den Ham. De Memory Route 1940-1945 in Vroomshoop over bezetting en bevrijding van Vroomshoop.  

Een cultuurhistorische (fiets)route door Den Ham, Vroomshoop en Geerdijk. Middels 20 informatieborden worden de fietsers geïnformeerd over voor de historische plekken.