Jacoba van Beieren en de Zoen van Delft

Huwelijkspolitiek

Het leven van Jacoba van Beieren heeft altijd tot de verbeelding gesproken. Jacoba was het enige kind van graaf Willem VI van Holland en zijn beoogde opvolgster. Omdat rond grafelijke opvolgingskwesties al eerder een burgeroorlog was uitgebroken (de Hoekse en Kabeljauwse twisten), zette Willem zich al vroeg in om de positie van zijn dochter te versterken. Zo werd er een huwelijk gearrangeerd met een zoon van Karel VI van Frankrijk, Jan van Touraine. Dat leek een goede zet, vooral toen deze na de dood van zijn broer de Franse troonopvolger werd. In 1417 kwam er echter een abrupt einde aan de goede vooruitzichten. Echtgenoot Jan overleed onverwacht en kort daarna stierf Willem VI aan de gevolgen van een hondenbeet.

Hoeken en Kabeljauwen

Terwijl Jacoba er alleen voor stond, eiste Jan van Beieren, een broer van haar vader, het graafschap Holland op. Hij stelde dat zij als vrouw niet gerechtigd was dit gebied te erven en werd hierin gesteund door de Duitse keizer, de officiële leenheer van Holland. Hierbij speelde mee, dat Jacoba via haar moeder verwant was aan de machtige Bourgondische hertogen. Jan wilde hun invloed beperken. Sommige steden steunden Jacoba, anderen stonden achter Jan, met als gevolg dat de Hoekse en Kabeljauwse twisten weer oplaaiden.

Mislukte relaties

Om sterker te staan trouwde Jacoba met haar Bourgondische neef Jan van Brabant, maar dat werd een mislukking. Haar nieuwe echtgenoot kwam niet voor haar belangen op en Jacoba liet het huwelijk ongeldig verklaren. Ook een derde huwelijk met een Engelse hertog liep uit op een teleurstelling. Na een mislukte veldtocht liet hij haar in de steek, waarna ze door de Bourgondische hertog Filips de Goede, die partij had gekozen voor haar ex-echtgenoot Jan van Brabant, in Gent gevangen werd gezet. Zelfs het overlijden van Jacoba's oude vijand Jan van Beieren - aan vergiftiging - hielp haar niet. Jan van Brabant liet hun huwelijk alsnog geldig verklaren, eiste de macht op en droeg deze over aan Filips de Goede.

Kasteel Teylingen

Jacoba wist nog op spectaculaire wijze uit Gent te ontsnappen, om de strijd vanuit de regio Gouda-Oudewater-Schoonhoven voort te zetten, maar zonder resultaat. Uiteindelijk werd ze in 1428 gedwongen om met het verdrag 'de Zoen van Delft' vrede te sluiten met Filips en haar aanspraken te laten varen. Ook een laatste daad van verzet - een huwelijk met de invloedrijke edelman Frank van Borselen - veranderde de situatie niet. Ze trok zich terug op kasteel Teylingen bij Sassenheim, waar ze in 1436 stierf aan tuberculose.