Konstytucja

Najważniejszy akt prawny w państwie

Konstytucja jest najważniejszym źródłem prawa w państwie. O ,,państwie" mówimy, kiedy nad ludnością zamieszkującą dane terytorium sprawowana jest władza. Konstytucja mówi o tym, kto i w jaki sposób w praktyce sprawuje w państwie władzę. Holenderska konstytucja określa na przykład, jaka jest rola króla/królowej oraz ministrów, jak powinny być tworzone inne przepisy prawne oraz jakie są zadania sędziów, gmin oraz prowincji. Konstytucja określa ponadto wpływ i władzę obywateli w państwie.

Tekst konstytucji otwierają prawa podstawowe, które posiadają obywatele wobec państwa. Nie są to prawa, jakimi dysponują obywatele wobec siebie nawzajem, ale prawa mieszkańców do własnego życia, bez ingerencji państwa w ich przekonania i wybory życiowe.

Pierwszy artykuł konstytucji gwarantuje, że wszyscy ludzie, bez względu na odmienność i przekonania, będą równo traktowani przez państwo. Następne artykuły stwierdzają między innymi, że obywatele mają prawo do praktykowania własnej religii, swobodnej wymiany poglądów oraz publicznego wyrażania swojego zdania.

Państwo może ograniczyć takie wolności jak wolność wyznania bądź słowa tylko w przypadku, gdy jest to naprawdę konieczne. Ograniczenie czyjejś wolności może być nieodzowne, jeśli przykładowo ktoś stanowi zagrożenie dla innych. Państwo może zainterweniować w takiej sytuacji, jednak musi się to odbywać zgodnie z prawem.

W średniowieczu, gdy konstytucja jeszcze nie istniała, monarcha sprawujący władzę nie musiał postępować według określonych norm prawnych. W późniejszym czasie niektóre grupy społeczne otrzymały prawa wobec władcy, lecz dopiero od XVIII wieku posiada je każdy. Ponadto każda instytucja sprawująca władzę musi przestrzegać tych praw. W Holandii zostało to określone w konstytucji w 1798 roku; Konstytucja Królestwa Holandii, która obowiązuje do dziś, sporządzona została w 1815 roku.

Konstytucja nie podlega, w przeciwieństwie do innych ustaw, łatwej modyfikacji. Pomimo tego dokonano w niej poważnych zmian. W 1848 roku Wilhelm II zaakceptował zmniejszenie władzy królewskiej i zwiększenie władzy ludu. Zmiana ta była na tyle radykalna, że przygotowana przez znawcę prawa państwowego Thorbeckego konstytucja z 1848 roku uważana jest za dającą początek demokracji. Niemniej jednak, prawo wyborcze dla wszystkich mężczyzn zostało wprowadzone dopiero w 1917 roku; kobiety otrzymały wówczas bierne prawo wyborcze. Aktywny udział w wyborach mogły brać od roku 1919, jednak odpowiedni zapis w konstytucji wprowadzono dopiero w 1922 roku.