Zendmast

Gerbrandytoren

Met de opkomst van de radio in de jaren twintig neemt de behoefte aan zendcapaciteit toe. De overheid acht het nodig om de belangen van de omroepverenigingen op zendergebied in een organisatie veilig te stellen. Zij richt in 1935 een naamloze vennootschap op: de Nederlandsche Omroep ZEnder MAatschappij (Nozema). Deze organisatie, waarin zowel de overheid als de omroepverenigingen deelnemen, krijgt het monopolie voor het stichten en beheren van alle zendinstallaties in Nederland.

Voor een uitbreiding van het zenderpark in Hilversum wordt een nieuwe locatie gezocht. Een centrale ligging, geschikte bodem en het zendbereik zijn hierbij van belang. Een commissie, bestaande uit vertegenwoordigers van Nozema, de PTT (het huidige KPN) en Philips, concludeert dat een nieuw zenderpark in de buurt van de Lek bij IJsselstein de beste plaats is. Door de komst van Nozema en haar personeel, krijgt het economische en sociale leven in IJsselstein een impuls.

Naast deze zenders voor binnenlandse uitzendingen, vestigt de Wereldomroep zich kort na de oorlog ook in dit gebied om radio-uitzendingen voor Nederlandse burgers in gebieden overzee te verzorgen. De Wereldomroep is met de komst van de woonwijk Zenderpark uit IJsselstein verdwenen.

In 1951 doet de televisie haar intrede in Nederland. Voor het laten uitzenden van televisiesignalen laat Nozema in IJsselstein een stalen televisiezendmast bouwen. Deze mast verrijst bij het Paardenveld (vlak bij de huidige locatie van woon- en zorgcentrum Ewoud). Door de explosieve groei van het medium televisie aan het eind van de jaren '50, blijkt deze mast niet meer te voldoen en wordt in mei 1962 gesloopt. In 1961 is dan al een nieuwe zendmast gebouwd. Deze toren krijgt in 1965 de naam Gerbrandytoren, naar oud-premier Pieter Sjoerds Gerbrandy (1885 - 1961) die een van de oprichters is geweest van Nozema. In Goes en Smilde zijn gelijksoortige torens gebouwd.

De televisiezender wordt vaak aangeduid als de zender Lopik, hoewel de toren zich op IJsselsteins grondgebied bevindt.