De Goudse Glazen

Gouda bij Kaarslicht
Ieder jaar in december vindt er in Gouda een sprookjesachtig evenement plaats: Gouda bij Kaarslicht. Al het elektrische licht op en rond de Markt wordt dan vervangen door kaarslicht. Daardoor wordt de aandacht ook gevestigd op de Goudse Glazen, de wereldberoemde gebrandschilderde ramen van de Sint-Janskerk. Door het kaarslicht lijken de taferelen op de ramen tot leven te komen.

Sint-Janskerk
De Sint-Janskerk in Gouda, ook wel Grote Kerk genoemd, is met haar 123 meter de langste kerk van Nederland. De oudste schriftelijke melding ervan dateert uit 1278. Het gebouw is meerdere malen her- en verbouwd, maar kreeg zijn huidige vorm grotendeels in de 15e en 16e eeuw. Sinds de Reformatie wordt de kerk door de Nederlands-Hervormde Gemeente gebruikt. De Sint-Janskerk is gewijd aan Johannes de Doper, de schutspatroon van Gouda, en wordt tot de honderd belangrijkste monumenten van Nederland gerekend.

Goudse Glazen
De gebrandschilderde glas-in-loodramen in de Sint Janskerk zijn wereldberoemd. In totaal zijn er zeventig van deze grote ramen aangebracht. Het merendeel daarvan dateert uit de periode tussen 1555 en 1603 en beslaat daarmee de tijd van voor en na de Reformatie in Nederland. In de meeste gevallen zijn ze gemaakt in opdracht van vertegenwoordigers van de geestelijkheid of als schenking van adellijke personen als Philips II en Willem van Oranje. De glazen zijn gemaakt door verschillende glazeniers, waaronder de bekende broers Dirck en Wouter Crabeth, die wel twintig glazen voor hun rekening hebben genomen. Ze verbeelden taferelen uit de Bijbelse en Hollandse geschiedenis en gelden als hoogtepunten van de Hollandse Renaissance, ook wel het Hollands Maniërisme genoemd.

Beeldenstorm
Verstandig optreden van het stadsbestuur zorgde ervoor dat de glazen tijdens de Beeldenstorm van 1566 gespaard zijn gebleven. De originele ontwerptekeningen van de glazen, de zogenaamde cartons, bleven eveneens bewaard. Deze bevinden zich in het naast de kerk gelegen Museum Gouda. Gebrandschilderde ramen waren in de 16e eeuw op veel meer plaatsen te zien, maar alleen in Gouda zijn ze nu nog in deze hoeveelheid en kwaliteit te bewonderen.

Afbeelding: Taco Witte CC BY 2.0