Ontginning van het moerasgebied

In de 13e eeuw wonen jagers en vissers in het vooral uit laagveen bestaande moerasgebied. Het ligt dan op zeeniveau en is begroeid met gras, riet, wilgen- en elzenstruiken.
De graaf van Holland is eigenaar. Hij draagt stukken over aan edelen die het op hun beurt ontginnen voor de landbouw. In sommige natte gebieden vindt al vroeg turfwinning plaats.