Praten in het Drents

Streektaal

Tijd van steden en staten

Alle kinderen in de gemeente Coevorden leren op school de Nederlandse taal. De meeste kinderen leren die taal ook thuis van hun ouders. Dat is niet altijd zo geweest.

Nederlands of Drents?

Nog niet eens zo lang geleden spraken alle kinderen thuis Drents. Ook op het schoolplein spraken kinderen Drents met elkaar. Maar in de klas moesten de kinderen Nederlands leren. Dat was net zo iets als een vreemde taal leren! Misschien spreken je opa en oma nog wel Drents.

'Wat zeg je? Ik begrijp je niet!'

In de middeleeuwen had elk dorp en elke stad in Nederland zijn eigen taal. Die taal verschilde niet veel van de taal in de dorpen en steden in de buurt. Je kon de mensen in je omgeving dus goed verstaan.
Maar als de afstand tussen twee plaatsen groter was, begrepen de mensen elkaar niet meer. Dat was niet handig! Daarom wilden de mensen een taal die iedereen begreep. Rond 1600 werd er een taal samengesteld, die iedereen in Nederland zou moeten begrijpen: het Nederlands. Hiervoor werden woorden uit allerlei streektalen, zoals het Drents, gebruikt. Maar omdat Holland in die tijd een belangrijk gebied was, lijkt ons standaard Nederlands het meest op het Hollands.
Na 1600 is de Nederlandse standaardtaal nog heel erg veranderd. Als je nu een tekst uit 1600 leest, kun je die maar moeilijk begrijpen.

Nedersaksisch?

De Drentse taal hoort bij het Nedersaksisch. Dat is een verzamelnaam voor een aantal talen samen, bijvoorbeeld het Gronings en streektalen uit Overijssel en Gelderland. Ook de streektalen in het noorden van Duitsland horen bij het Nedersaksisch. Kijk maar eens op het kaartje hoe groot het gebied is waar in Nederland en Duitsland Nedersaksisch gesproken wordt.

Drents

Ondanks de standaardtaal is het Drents nooit verdwenen. De taal wordt nog steeds in veel huishoudens gesproken.
Drents klinkt niet overal hetzelfde. Zelfs binnen de huidige gemeente Coevorden zijn er kleine verschillen. Het Drents van Sleen is anders dan het Drents van bijvoorbeeld Schoonoord of Coevorden. En het Drents van Geesbrug lijkt veel op het Drents van Zuidwest-Drenthe.

De plaatsen in de gemeente hebben ook een Drentse naam. Coevern is bijvoorbeeld de Drentse naam van Coevorden. Zweeloo is Zweel, Oosterhesselen wordt Hesseln genoemd, Schoonoord Schonerd en Sleen is Slien. Andere Drentse namen zijn:

Zwinderen - Zwindern
Gees - Gies
Wezup - Wisp
Dalen - Daolen
't Haantje - 't Haantie
Steenwijksmoer - Steenwingsmoer
Geesbrug - Giesbrogge
Dalerpeel - Daolerpeel
Noord-Sleen - Nord-Slien
Dalerveen - Daolerveen
Benneveld - Bennenveld

Meertalig

Wie thuis Drents spreekt en op school Nederlands, spreekt twee talen. Dat noem je meertalig. Dat heeft verschillende voordelen. Je leert sneller en makkelijker nog een andere taal, zoals Engels of Frans op de middelbare school.
Koning Willem-Alexander en koningin Máxima voeden hun dochters tweetalig op. Maxima spreekt Spaans met de prinsesjes en Willem-Alexander Nederlands. Ook kinderen die thuis Koerdisch, Chinees, Turks of Berbers spreken en op school Nederlands zijn meertalig.