Coevorden als vestingstad

Poort naar het noorden

Tijd van steden en staten

Coevorden is al heel oud. Je komt de naam Coevorden voor het eerst in documenten uit 1148 tegen. Toen heette het nog Cuuorde.

Ontstaan Coevorden

Het dorp ontstond bij een ondiepe plaats in een riviertje, dit noemen we een voorde. Door de voorde konden koeien lopen, daarom de naam Koe-voorde. Later werd dit Coevorden. De bisschop van Utrecht was de baas over Coevorden. In de middeleeuwen was hij niet alleen de baas van de kerk, maar ook over een deel van Nederland. De kerk had dus heel veel macht.

Belangrijke stad

In 1407 kreeg Coevorden stadsrechten van de bisschop. Vanaf dat moment was Coevorden een stad. Dat betekende dat de Coevordenaren een muur mochten bouwen, een markt mochten organiseren en zelf misdadigers mochten bestraffen. Coevorden was een belangrijke stad. Iedereen die naar Overijssel, Drenthe, Groningen of Friesland wilde reizen, moest via Coevorden. Een andere manier was er niet, want overal lagen gevaarlijke moerassen. De inwoners van Coevorden verdienden veel geld aan al die reizigers.

Doodsbang

Maar doordat Coevorden op zo'n handige plaats lag, werd het vaak aangevallen. Iedereen wilde graag de baas in het stadje zijn. De bevolking was vaak doodsbang tijdens een belegering. Het kwam wel eens voor dat hele stadjes uitgemoord werden of dat de inwoners veel geld moesten betalen om te voorkomen dat hun stad in brand werd gestoken.

Oorlog met Spanje

In de 16e eeuw raakten Nederland en Spanje in oorlog. De Spaanse koning was op dat moment de baas in Nederland. Hij was streng en nam alle beslissingen. Bovendien vond hij dat alle mensen katholiek moesten zijn, net als hij. Protestanten werden streng vervolgd.
Onder leiding van Willem van Oranje kwam een deel van de Nederlanders in opstand tegen de koning. De koning was woest en stuurde zijn leger naar Nederland. De oorlog die hierop volgde duurde van 1568 tot 1648.

Coevorden en de Spanjaarden

De Spanjaarden wilden de baas worden in Coevorden en vielen de stad verschillende keren aan. In 1592 werden ze uiteindelijk door de opstandelingen verjaagd. Als wraak brandden de Spanjaarden de hele stad plat. Coevorden moest bijna helemaal op nieuw opgebouwd worden. Spaanse potten herinneren ons nu nog aan de Spanjaarden in Drenthe.
Om aanvallen in de toekomst te voorkomen, besloten de Coevordenaren om verdedigingswerken rondom de stad te bouwen. Ook werd een groot huis gebouwd waar heel veel voedsel opgeslagen kon worden. Als de stad weer aangevallen zou worden, zouden de Coevordenaren voldoende te eten hebben.

Gevaarlijke bisschop

In 1672 dreigde er opnieuw gevaar. De Duitse bisschop van Munster vond dat een deel van Oost-Nederland van hem was. Met een groot leger trok hij Nederland binnen. Op 30 juni lukte het de bisschop om Coevorden te veroveren. In december werd de bisschop verjaagd, onder leiding van koster Meindert van der Thijnen. Later probeerde de bisschop Coevorden nog eens in te nemen door Coevorden onder water te zetten. Zijn plan mislukte 1400 van zijn soldaten verdronken. De stad was gered!

Soldaten

In Coevorden woonden veel soldaten. Ze zorgden ervoor dat de inwoners zich veilig voelden. De soldaten zorgden ervoor dat er altijd wel wat te beleven was in de stad. Ze hoefden niet alleen te vechten. En ze hadden nog een belangrijke taak: helpen met het blussen van branden in de stad. Brand in een stad was erg gevaarlijk: de meeste huizen waren van hout, waardoor een brand zich snel kon verspreiden.

Niet iedereen was blij met de soldaten, sommige meisjes kregen een kind van een soldaat wanneer hij alweer vetrokken was. Als ze zelf niet voor het kindje kon zorgen, ging het kind naar het weeshuis.

Bezet door Frankrijk

Tussen 1795 en 1814 waren de Fransen de baas in Coevorden. Eerst waren de mensen blij met de komst van de Fransen. Zij hadden genoeg van de stadhouder en prins Willem V (de vijfde), die alles alleen wilden beslissen. De burgers wilden ook wat over het bestuur van Nederland te zeggen te hebben. Ze hoopten dat dat kon toen de Fransen de baas werden. Maar al snel bleek dat het leven onder de Fransen ook niet zo goed was. De baas van de Fransen, Napoleon, wilde de baas over heel Europa zijn. Daarom voerde hij veel oorlogen. Om genoeg soldaten te hebben, besloot Napoleon dat alle jongens verplicht soldaat moesten worden.

De dorpen in de omgeving van Coevorden hadden veel last van de Fransen. Vanuit Coevorden werd vaak geprobeerd om voedsel of brandstof uit de dorpen te halen. In Dalen werd een leger van boeren en Russen opgezet. De Russen hadden de Fransen vanuit Rusland verdreven en achtervolgden ze tot in Dalen. Boerenschuren en de kerk zaten vol soldaten. Om het warm te houden werden de kerkbanken opgebrand. Tijdens een aanval van de Fransen richting Dalen in 1813, ging molen De Bente in vlammen op.
Uiteindelijk werd Napoleon in 1814 verslagen. De Fransen trokken weg uit Coevorden. Maar dat deden ze niet zonder slag of stoot: in Coevorden werden 43 huizen, 20 schuren en 2 molens door een brand verwoest.

Geen verdediging meer nodig

In de 19e eeuw waren de verdedigingswerken van Coevorden niet meer nodig. Ze werden afgebroken. Er is weinig meer van terug te vinden. Alleen een aantal grachten en het arsenaal herinneren nog aan de vesting. En natuurlijk het kasteel van Coevorden.
Ondanks de vele belegeringen, beschietingen en branden staat het kasteel van Coevorden er nog steeds. Het kasteel werd gebouwd en bewoond door de graven van Coevorden. Toen er geen graven meer waren, werd het kasteel gebruikt als ziekenhuis voor soldaten, huis voor de gouverneur en als gemeentehuis. Nu is het in gebruik als hotel.