Belgische vluchtelingen

De Eerste Wereldoorlog

Nederland bleef neutraal in de Eerste Wereldoorlog, die van 1914 tot 1918 duurde. Neutraliteit betekende niet, dat we hier niets van die oorlog merkten. De handel liep terug, diverse grondstoffen en producten werden schaars en vluchtelingen kwamen soms met duizenden tegelijk ons land binnen. Van de miljoen Belgische vluchtelingen die naar het neutrale Nederland kwamen, verbleven er honderdduizend gedurende de hele Eerste Wereldoorlog in verschillende opvangcentra. Nog steeds herinnert het Belgenmonument in Amersfoort aan deze vluchtelingen.

Onder hen bevonden zich zowel militairen als burgers. Het aantal vluchtelingen was het grootst van eind september tot begin oktober 1914, tijdens en na de gevechten om Antwerpen. In 831 van de in totaal 1120 Nederlandse gemeenten werden ze opgevangen. In Amersfoort moesten 15.000 mensen worden ondergebracht in een veel te kleine kazerne. Daarom werd er een tentenkamp van 900 tenten ingericht en werden de militairen daarna in barakkenkampen in Kamp Zeist gehuisvest. Dit kamp lag grotendeels op Soester grondgebied en voor een klein gedeelte op Zeister grondgebied. Burgers, bijvoorbeeld familieleden van geïnterneerde militairen, verbleven bij gezinnen thuis. Zo heeft Eemnes destijds Belgische vluchtelingen gehuisvest. Er was een grote groep ondergebracht op het huidige adres Wakkerendijk 44, dat toen St. Dominicusgesticht werd genoemd. Er waren ook Belgische vluchtelingen in het koetshuis van Stadwijk (Wakkerendijk 52). Eveneens waren er bij diverse gezinnen in Eemnes kinderen uit Oostenrijk ondergebracht.

Naast opvang bij particulieren werden er speciaal voor vluchtelingen enkele dorpen gebouwd: Elisabethsdorp en Nieuwdorp in Amersfoort en Albertsdorp in Soesterberg. Albertsdorp was een kamp voor vrouwen en kinderen van geïnterneerde Belgische militairen. Een deel van de geïnterneerde militairen vond op den duur werk in de Nederlandse landbouw of industrie. In november 1918 werd de wapenstilstand getekend. Vanaf december begonnen de vluchtelingen terug te keren naar hun thuisland.