Schuurkerk in Mariaheide

In het geheim naar de katholieke kerk

Tijd van regenten en vorsten

Tussen Mariaheide en Duifhuis staat een bijzonder monumentje. Op de stenen staat de tekst: "Ter herinnering aan de jaren 1649-1672. Gezegend zij de grond waar 't bedehuis eens stond uit vroom besef van plicht door 't Veghels volk gesticht In bangen tyd van nood toen men hun tempel sloot. En 't Kerk-gaan slechts toeliet op Udens grondgebied." Het is dus een herinnering. Maar waar herinnert dit monumentje aan?

Verbod op de katholieke godsdienst

In 1648 verbieden de Staten-Generaal de katholieke godsdienst in Staats-Brabant. Alle katholieke priesters moeten het land verlaten. Ook mogen katholieken geen belangrijke beroepen meer hebben. Voor de inwoners van Erp, Schijndel, Sint-Oedenrode en Veghel een ramp, want iedereen in onze dorpen was katholiek.

Protestanten in de Veghelse kerk

Hoe zat het in Veghel? De katholieke Sint-Lambertuskerk mocht niet meer gebruikt worden. Het werd een protestantse kerk. Er kwam een dominee (= protestantse priester) in Veghel wonen. Belangrijke beroepen zoals schoolmeester, notaris, schout en schepenen (=een soort burgemeester en wethouders) gingen naar protestanten. Dat waren bijna allemaal Udenaren. Zij kwamen in Veghel wonen, want Uden had geen protestantse kerk.

De schuurkerken in het land van Ravenstein

De Veghelaren bouwden al in 1638 in Duifhuis een nieuw kerkje. Dat was een schuurkerkje, want het leek op een boerenschuur. Daar konden ze de katholieke heilige mis houden. En het was niet eens verboden! Ook de inwoners van Schijndel en Sint-Oedenrode maakten gebruik van dit kerkje. In Duifhuis mocht je gewoon katholiek zijn. Duifhuis hoorde namelijk niet bij Staats Brabant, maar bij het Land van Ravenstein. Het was dus buitenland. Ook de Erpenaren gingen naar een schuurkerkje in het Land van Ravenstein. Dat stond in het buurtschap De Aa bij Boekel.

Geheim in je eigen dorp

Het jaar 1672 wordt in Holland 'het Rampjaar' genoemd, omdat de Republiek bijna ophield te bestaan. Toen was er oorlog tussen de Republiek en Frankrijk. De katholieke Fransen vielen Staats-Brabant binnen. Om te voorkomen dat de katholieke inwoners de zijde van de Fransen zouden kiezen, gaven de protestantse machthebbers de katholieken in de Meierij toestemming om hun godsdienst 'in het geheim' te beoefenen. Als ze geld betaalden, mochten ze in een boerenschuur hun kerkdiensten houden. Je mocht namelijk niet ziet dat het een katholiek kerkje was. In Eerde, Erp, Schijndel, Sint-Oedenrode en Veghel werden schuurkerken gebouwd. Dankzij deze schuurkerken hoefden de katholieken niet meer naar het Land van Ravenstein.