Flurk

Trendsetter voor het jongerenwerk

Tijd van televisie en computers

In de jaren zestig van de 20ste eeuw veranderde onze samenleving razendsnel. De welvaart steeg, de televisie deed zijn intrede en de burger werd mondiger dan voorheen. Grote veranderingen voltrokken zich ook in de jongerencultuur. De jeugd begon zich af te zetten tegen het vanouds vertrouwde gezag van ouders, leerkrachten, kerk en overheid. Ook de jongeren van Heino lieten zich horen.

Het jeugdwerk in de jaren vijftig en zestig werd in Heino voornamelijk georganiseerd door de standsorganisaties en de verschillende kerkelijke gezindten. In Heino waren er bijvoorbeeld jeugdclubs van de KWJ (katholieke werkende jongeren), PJO (plattelandsjongeren Overijssel), KPJ (katholieke plattelandsjongeren) en CPJ (christelijke plattelandsjongeren). Iedere jongere bleef in zijn eigen kring. Al deze verenigingen boden de "eigen" jeugd geborgenheid en houvast, maar er was ook een keerzijde: steeds meer jongeren konden zich niet meer vinden in de vaak moraliserende en bevoogdende sfeer die er hing.

Het kon geen Heinoër ontgaan dat vanaf het begin van de jaren zestig het vertrouwde wereldbeeld begon te veranderen. In de grote steden provoceerden nozems met hun vetkuiven en leren jasjes de "gewone" burgers. In Heino verstoorden jongeren de dorpsrust met Puch- of Kreidler-bromfietsen of andere rivaliserende merken. Omstreeks 1963 zorgde de opkomst van de popmuziek voor een ware revolutie in de muziekindustrie. Net als in de rest van ons land lieten jeugdige Heinoërs in navolging van The Beatles hun haar groeien en gingen alternatieve kleding dragen. Dat waren nog onschuldige randverschijnselen. Maar daar zou het niet bij blijven.

In Amsterdam lieten provo's tijdens ludieke acties hun ongenoegen tegen de gevestigde autoriteiten blijken, onder andere tegen de oorlog in Vietnam. Het was het begin van een wereldwijde vredesbeweging. Veel aanhangers daarvan, zoals de "hippies", droegen alternatieve kleding en propageerden niet alleen "peace", maar ook een vrijere seksuele moraal en het gebruik van soft drugs.

Deze ontwikkelingen lieten de Heinose jongeren niet onberoerd. Op de scholen werd medezeggenschap belangrijk en er circuleerden zelfs exemplaren van het rode boekje van MAO, de grote roerganger van het communistische China. Ook in Heino deden jongeren mee aan demonstraties tegen alles wat ze als onrechtvaardig beschouwden. Wat nog ontbrak, was een centrale ontmoetingsplaats voor jongeren die de nieuwe tijdgeest aanhingen.

De doorbraak kwam op 17 januari 1972. Tijdens een discussieavond over jeugdwerk, georganiseerd door de "Heinose Gesprekskringen", liet zich een aantal jongeren horen dat zich had verenigd onder de naam Flurk (vermoedelijk de naam van een karakter uit een Belgisch stripverhaal). Zij waren van mening dat er voor de jeugd niet veel te doen was in Heino. Ze maakten zich sterk voor een jeugdsoos "waar iedereen welkom is en er geen onderscheid wordt gemaakt in geloof". Het plan kreeg veel bijval en in de weken daarna sloten veel jongeren zich bij Flurk aan.

Het gemeentebestuur stelde de nieuwe vereniging een leegstaand noodlokaal op de speelplaats van de Mariaschool ter beschikking: de eerste open jongerensoos was een feit. In deze soos was geen onderscheid meer tussen wel en niet georganiseerde jeugd. Door de grote toeloop van jongeren was de ruimte al snel te klein. In de jaren die volgden kreeg Flurk een paar keer een andere ruimte: in 1974 het Wolhuisje bij het sportpark aan de Stationsweg, daarna een ruimte op de bovenverdieping van het oude parochiehuis en in 1978 het Dorpshuus naast de oude brandweerkazerne aan de Dorpsstraat. Eind 1980 dreigde voor Flurk opnieuw een verhuizing: B&W wilden het jongerencentrum overplaatsen naar De Spil (de oude lagere landbouwschool aan de Marktstraat). Na protesten en stevige discussies konden de jongeren van Flurk opgelucht ademhalen: ze mochten in hun eigen honk blijven.

Over Flurk bestond aanvankelijk bij een deel van de Heinose bevolking een negatief beeld. Er deden de wildste geruchten de ronde over drugsgebruik en losgeslagen gedrag van de bezoekers van het centrum. Flurk liet zich daardoor niet uit het veld slaan. De kern van Flurk heeft door de jaren heen bestaan uit actieve jongeren die allerlei activiteiten hebben opgepakt, zoals discussie- en filmavonden, popconcerten, theater, de timmerweek, kindermiddagen en de welbekende 24-uursrace met raceautootjes. Al was het Flurk er zeker niet om te doen, de organisatie van zoveel activiteiten kweekte wel de nodige goodwill bij de bevolking.

Tijdens de jaren tachtig nam de animo voor de activiteiten in de jongerensoos geleidelijk aan af en een steeds kleiner wordende groep vond er nog vertier. In september 1986 stopte Flurk ermee. Het Dorpshuus raakte uit beeld en het jeugd- en jongerenwerk concentreerde zich vanaf die tijd in De Spil, later de Haere. Na de fusie met Raalte in 2001 werd de Stichting Sociaal Cultureel Werk ondergebracht bij Landstede Welzijn. Maar niet vergeten mag worden dat de jongeren van Flurk de pioniers en trendsetters op het gebied van het jeugd- en jongerenwerk in Heino zijn geweest.