Poort van Drenthe

Tijd van burgers en stoommachines

Zoek Meppel eens op de kaart van Nederland. Je zult zien dat Meppel helemaal onderin de provincie Drenthe ligt. Wanneer een handelaar vanuit het zuiden naar het noorden van Nederland (en vise versa) trok, kon hij eigenlijk niet om het stadje Meppel heen. Ging de handelaar richting Leeuwarden, Groningen of Hoogeveen/Emmen dan kwam hij langs Meppel. De centrale ligging van Meppel betrof zowel gewone wegen als waterwegen.
Meppel lag voor de inpoldering van de Flevopolder ook heel dicht bij het IJsselmeer, vroeger genaamd Zuiderzee. De Zuiderzee is IJsselmeer gaan heten toen de Zuiderzee van de Noordzee werd afgesloten door de afsluitdijk. In het IJsselmeer is nieuw land gemaakt door inpoldering: de Flevopolder. Vanuit de Zuiderzee kon je met een boot heel snel naar Amsterdam. Daarom noemen ze Meppel 'de poort van Drenthe'. De ligging van een stad is heel belangrijk bij de handel in goederen. Meppel is dan ook een typische handelsstad.

Grachten in Meppel
In Meppel liggen vele grachten met namen als Heerengracht, Keizergracht en Prinsengracht. Deze namen komen je vast bekend voor? Meppel wordt hierdoor ook wel eens het Mokum van het noorden genoemd. Met Mokum bedoelen ze dan Amsterdam.
Vroeger kon men met een boot de provincie Drenthe invaren. Deze bootreis ging dwars door Meppel heen. Nu kan dat niet meer. Veel grachten zijn drooggelegd, omdat het vervoer over water minder belangrijk werd. Vanaf 1950 gingen mensen zich steeds meer verplaatsen met auto's. Goederen werden vervoerd met vrachtauto's. Op de plaats van de gedempte grachten werden wegen aangelegd.

De eerste stad van Drenthe
In 1422 werd Meppel afgescheiden van Kolderveen. Meppel werd hierdoor een zelfstandig dorp en mocht daarom een kerk bouwen; de Maria kerk. Die kerk staat er nu nog steeds. In de 16e eeuw werd Meppel groot en belangrijk door de handel in turf. In 1625 werd de Compagnie de 5000 morgen door Roelof van Echten opgericht. De compagnie werd opgericht om het veen af te graven rond het huidige Hoogeveen. Het veen werd gedroogd, zodat de turf gestookt kon worden in de kachels waar mensen zich aan warmden en waar mensen op kookten. Het gewonnen turf werd verkocht op markten in steden als Amsterdam. De eenvoudigste manier van turf vervoeren was over het water. Daar waar geen waterwegen waren werden ze gegraven. Zo bijvoorbeeld ook de Hoogeveensche Vaart. Het graven van de Hoogeveensche Vaart en andere kanalen voor de afvoer van de turf hebben positieve gevolgen gehad voor Meppel als handelsstad. Hoe dichter de stad bij het water lag, hoe beter het was voor de handel. Meppel lag in dat opzicht precies goed en pikte zo een graantje mee van alle bedrijvigheid. In 1644 kreeg Meppel stadsrechten van de drost. Meppel was daarmee de eerste stad in Drenthe. In 2014 viert Meppel zijn 400 jarig bestaan als stad.

Meppeler muggen
De mensen in Meppel hebben een bijnaam namelijk: Meppeler muggen. Dat komt door een oud volksverhaal. Op een dag dachten de mensen in Meppel dat de kerktoren in brand stond. Er hing een grote donkere wolk omheen. De brand moest geblust worden! Snel werden emmers water gehaald. Tot bleek dat het helemaal geen brandwolk was, maar een zwerm muggen!

Markten
Meppel staat bekend om zijn markten. Voor het ruilen en kopen van goederen werden altijd al markten gehouden, maar vanaf de 19e eeuw kregen de markten een steeds belangrijkere rol. Mede dankzij de centrale ligging van Meppel. Denk daarbij aan een markt waar boeren hun melk, kaas en boter konden verkopen; de botermarkt. Of de markt waar varkens verhandeld werden; de biggenmarkt. Meppel had de grootste boter- en biggenmarkt van Nederland.