De laatste stadsomroeper

Nieuwe communicatiemiddelen

Tijd van wereldoorlogen

Het medialandschap van Rijssen bood vooral de laatste 50 jaar een merkwaardige aanblik. Uiteraard maken Rijssenaren tegenwoordig massaal gebruik van de informatie die de glasvezelkabel van ondernemer Dik Wessels de wooneenheden binnenbrengt. Daaraan vooraf heeft zich in de mediawereld een ware revolutie voltrokken.

Jan met de Panne

Ooit waren de Rijssenaren voor hun nieuws aangewezen op rondtrekkende kooplieden en kermisklanten. Met de toenemende vaart der volkeren groeide ook het verlangen naar een geregeld systeem voor nieuws- en informatievoorziening. Van overheidswege was daar de stadsomroeper, Jan-met-de-panne, Albert Jan Nijland (Bootn Jan), een functionaris die in opdracht van het gemeentebestuur de burgers van de noodzakelijke overheidsinformatie voorzag. Hij trok de aandacht met het geluid van zijn koperen bekken. Na vier harde slagen deelde hij met heldere stem mee "wat de börgemeaster bekeand löt maken." Drie slagen betekende nieuws dat de stadsomroeper in opdracht van particulieren tegen geringe betaling verspreidde. Bootn Jan was stadsomroeper van 1921 tot 1954. De Nijlands bleken dynastiek ingesteld, want in 1954 overhandigde hij officieel "de panne" aan zijn zoon Bootn Mans, die dat werk deed tot 1964. Na hem kwam er geen officiële stadsomroeper meer. Wel trad Derk Wessels (van de Bemer) af en toe op als gelegenheidsomroeper. Enkele jaren geleden werd echter de oudste zoon van Bootn Mans, de in Enter wonende Bootn Jan, weer aangesteld als stadsomroeper om op te treden bij speciale evenementen. Het overbodig worden van de officiële stadsomroeper had natuurlijk rechtstreeks te maken met andere vormen van informatievoorziening, zoals de opkomst van kranten.

Dagblad van het oosten

De eerste kranten verschenen één keer per week. De verschijningsfrequentie ging na verloop van tijd omhoog tot twee en drie keer per week om tenslotte uit te komen op zes keer per week: het dagblad was een feit. De krant die in Rijssen het meest werd gelezen was het Dagblad van het oosten. Omdat de krant in Almelo gemaakt werk, heette deze krant in de volksmond ook wel de Almelose kraante. Deze krant ging later bijna ter ziele wegens een geruchtmakend artikel over tv-bezit en tv-gebruik van de hand van Thomas Vos. Vele mensen zegden hun abonnement op. Dagblad van het oosten ging evenals de Twentsche Courant op in Dagblad Tubantia. Nog steeds de meest gelezen streekkrant in Rijssen. Het landelijke Reformatorisch Dagblad heeft met name onder het orthodoxe volksdeel nogal wat lezers.

Huis-aan-huisbladen

Ook op de weekbladmarkt van gratis advertentiekranten werd het drukker. In de hoogtijdagen zat Rijssen boven het landelijk gemiddelde met het aantal huis-aan-huiskranten. Dat is eigenlijk nog steeds zo. In de Reggestad verschijnen de Zakengids De Driehoek, Weekblad West Twente, Rijssens Nieuwsblad, Typisch Rijssen-Holten en de Weekendkrant.

Reggefiber

Net als elders lijken dagbladen in Rijssen hun langste tijd te hebben gehad. Abonneebestanden vergrijzen en jongeren lezen geen papieren krant meer. Per computer scannen zij 's morgens voor werktijd de voorpagina's van de landelijke ochtendbladen. De glasvezelkabel van Dik Wessels Reggefiber zorgt ervoor dat de digitale pagina's vlot op het computerscherm te zien zijn.