De oorlog

Tijd van wereldoorlogen

De eerste bommen

De Tweede Wereldoorlog begon in Nederland op 10 mei 1940. Het Duitse leger viel toen Nederland binnen. De eerste maanden was er in West-Friesland nog weinig van de oorlog te merken. Er waren wel wat kleine veranderingen. De bevolking moest 's avonds verduisteren. Ook waren er evacués uit andere delen van Nederland. Op 6 oktober 1940 merkte West-Friesland echt dat het oorlog was. Er vielen bommen op Enkhuizen. Hierbij viel er in de buurt van de Oostertuinstraat en de Parkstraat 1 dode.

23 doden bij bombardementen

Op 15 maart 1945 waren er weer bombardementen op Enkhuizen.

Dit keer kwamen er maar liefst 23 mensen om, waaronder 6 kinderen die op straat speelden. Op 19 en 20 maart werden de slachtoffers begraven op de algemene en Rooms-Katholieke begraafplaats. Elk uur was er van 's ochtends negen uur tot 's avonds zes uur een begrafenis. Ook was er heel veel schade aan huizen en gebouwen. Van alle huizen in het havengebied waren de dakpannen eraf geblazen. Bij de Dromedaris zijn er inslagen aan de kant van de brug.

Onderduikers

In West-Friesland zaten op verschillende plekken onderduikers. In Monnickendam zat een gezin jarenlang op een bovenhuis. Niemand wist ervan, behalve de hoofdbewoner van het huis. In Hoorn achter het huis Groote Oost 6 was de Duitse Orts-Kommandantur gevestigd. Juist op deze plek lieten twee schooljuffen twintig mensen onderduiken. Dit was een ontzettend groot risico vlakbij de Duitse bezetter. De schooljuffen werden betrapt, maar hebben toch de oorlog overleefd.

Verhalen uit de oorlog

Bij de oorlog hoorden bijzondere geluiden. Elke nacht hoorden de West-Friezen geronk. Het was het geluid van de geallieerde bommenwerpers op weg naar Duitsland.

Ook waren in de oorlog de kerkklokken niet meer te horen. De Duitsers hadden

de klokken uit de toren gehaald. Het materiaal van de klokken smolten ze om en goten er kogels van.

Eten halen bij de boeren

In de Hongerwinter van 1944-1945 kwamen er mensen uit Amsterdam naar West-Friesland. Met kinderwagens en op de fiets met houten anti-plofbanden fietsten ze naar West-Friesland op zoek naar eten. Daar deed je wel bijna een halve dag over! In de stad was al het eten op. Sommige boeren vroegen te veel te geld voor het eten, maar er waren ook vriendelijke boeren. Hier kregen de voedselophaalders soms zelfs extra eten.

Veel slachtoffers in 1945

Op 5 mei 1945 eindigde de oorlog. Maar juist in de laatste maanden van de oorlog vielen er nog veel West-Friese slachtoffers. Op 10 maart werden in Amsterdam vijf verzetsmannen geëxecuteerd. Daaronder was Jozef Buis, een ambtenaar van de gemeente Obdam. Hij vervalste persoonsbewijzen. Ook uit Wervershoof werden zes mensen gedood, onder wie meester Akkerman van de lagere school. Zelfs in de laatste maand waren er vier slachtoffers. Vier verzetsjongens uit Andijk werden opgepakt voor het raadshuis van Zwaag en doodgeschoten.