De zuidgrens van Hoogeveen eindelijk geregeld.

Hoogeveen verliest honderden morgens veen.

Tijd van pruiken en revoluties

Meningsverschillen over de grenzen hebben altijd een rol gespeeld in de Hoogeveense geschiedenis. In 1411 was er een grensgeschil tussen de marke van Steenbergen en Ten Arlo en de marke van Pesse. Dit geschil ging over het gebied rond het Oude Diepje. Op deze plek is nu de woonwijk De Weide gebouwd.

In 1631 werd bij de oprichting van de Compagnie van de 5000 Morgen de 'Perfecte Kaart' gebruikt. De grenzen die gebaseerd waren op deze kaart waren al snel omstreden. De kaart van het gebied die in 1637 door Stevin van Broeckhuysen werd gemaakt, liet hier en daar al weer andere grenzen zien. Door de onduidelijkheid over de grenzen ont-stond er een conflict met ondermeer Overijssel. De boeren van Lutten en Ane, ten zuidoosten van Hoogeveen, waren van mening dat de Hoogeveense venen lang niet zover doorliepen als de Compagnie vond. Dit leidde tot een grensconflict dat generaties door duurde.

In 1790 leek dit zelfs uit te lopen op een ware grensoorlog. De Hoogeveners hoorden dat lieden van Overijssel op zondag 29 augustus 1790 een strooptocht zouden houden op de boekweitenakkers in het zuiden van Echtens-Hoogeveen. Dat was het Ritmeestersveen en werd ook wel het Hollandsche Veld genoemd. Er werd een leger van zo'n 100 veldelingen en dorpelingen van het Hoogeveen op de been gebracht. Het leger trok zuidwaarts om de diefstal van de akkers te verhinderen. De Hoogeveners waren echter te laat èn op de verkeerde plaats. Drenthe en Overijssel besloten het grensgeschil voor te leggen aan het Hof van Utrecht, die de zaak in handen gaf van een tweetal juristen. Hun eindrapport van 27 maart 1792 was een keiharde slag voor de verveners van Echtens-Hoogeveen.

Het zuidelijkste veen, het grote Ritmeestersveen, werd grotendeels toebedeeld aan de boeren van Lutten en Ane. Voor Echtens-Hoogeveen bleven enkele tientallen morgens daarvan over. Het is de huidige zuidpunt van de gemeente Hoogeveen. Er was naar schatting 600 morgen veen en ondergrond verloren gegaan.

Grenzen werden in de 17e eeuw nogal eens verschillend aangegeven. Volgens de "Perfekte Kaart" van 1631 was de Braamberg de hoek van het gebied van de Compagnie van de 5000 Morgen. Volgens een kaart van 1637 was die hoek ineens honderden meters naar het oosten verplaatst.

In de twintigste eeuw ontstonden er ook diverse grensgeschillen, maar nu met omliggende gemeenten. De grootste oorzaak waren de uitbreidingsplannen van de gemeente Hoogeveen.